21.02.2007
Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-3/gg-01/2007
Katowice, dnia 27.02.2007 r.
I N F O R M A C J A Nr 3/2007 śm./EW
wypadku zbiorowym (jeden wypadek śmiertelny, jeden wypadek ciężki i dwa wypadki lekkie) zaistniałym w dniu 21.02.2007 r., około godz. 2210, związanym z wystąpieniem w polu G-3/4 KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG ”Rudna” tąpnięcia, wywołanego wstrząsami górotworu o energiach: E = 3,5 x 106J o godz. 2204 oraz E = 1,1 x 106J o godz. 2209.
Wypadek zbiorowy miał miejsce w wyrobiskach frontu eksploatacyjnego pola G-3/4 na poziomie 950 m, w rejonie szybów głównych kopalni. W polu tym wybierano złoże rudy miedzi systemem komorowo-filarowym z podsadzką hydrauliczną. Złoże rudy miedzi występuje w tym rejonie w stropie piaskowca i w skałach węglanowych cechsztynu, a jego miąższość wynosi od 8,0 m do 18,0 m. Złoże w polu G-3/4 zaliczono do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami oraz do pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Skały stropu i spągu zaliczono do klasy drugiej. Dla robót eksploatacyjnych pola G-3/4 były opracowane: projekt techniczny eksploatacji oraz szczegółowy projekt eksploatacji, zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
Do zabezpieczania stropu wyrobisk eksploatacyjnych stosowano kotwy wklejane o długości żerdzi 2,6 m, w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. Jako obudowę dodatkową stosowano kotwy linowo-cementowe o długości lin 7 m, drewniane stojaki i stosy podporowe oraz stropnice płytowe typu SP.
W dniu 21.02.2007 r. o godz. 2204 i 2209 w polu G-3/4 kopalni „Rudna” wystąpiły wstrząsy górotworu odpowiednio o energiach E = 3,5 x 106J i E = 1,1 x 106J, których epicentra zlokalizowano odpowiednio: w komorze K-14 na wysokości pasa P-17a oraz w komorze K-12 na wysokości pasa P-19.
W tym czasie, w polu G-3/4 znajdowało się 30 pracowników, z których 26 przebywało w odległości powyżej 150m od epicentrów wstrząsów. Czterech pracowników, przebywających w odległości około 70m od epicentrów uległo wypadkom:
- śmiertelnemu: sztygar zmianowy, kontrolujący przebieg prac likwidacyjnych w pobliżu skrzyżowania pasa P-13a z komorą K-12, który doznał śmiertelnego urazu wielonarządowego;
- ciężkiemu: ślusarz-mechanik maszyn i urządzeń górniczych pod ziemią, zatrudniony na zmianie jako pomocnik operatora SWW, który doznał ogólnych potłuczeń, rany tłuczonej głowy, złamania przedramienia lewego i złamania miednicy. Poszkodowany został przewieziony do Szpitala Miejskiego w Lubinie,
- lekkiemu (1): górnik strzałowy, przygotowujący miejsce ładowania otworów, znajdujący się w pasie P-13a, pomiędzy komorami K-12 i K-16, który doznał złamania łopatki prawej, rany tłuczonej głowy, stłuczenia stawu łokciowego prawego, dłoni lewej, podudzia lewego. Poszkodowany przewieziony został do Szpitala Miejskiego w Głogowie,
- lekkiemu (2): górnik operator wiertnicy SWW, nr zakładowy 142, wiercący otwory strzałowe spągowe w pasie P-13a na skrzyżowaniu z komorą K-12, który w wyniku wstrząsów górotworu doznał ogólnych potłuczeń, stłuczenia głowy, złamania pierwszej kości śródręcza lewego, stłuczenia kończyny dolnej lewej, wstrząśnienia mózgu. Poszkodowany przewieziony został do Szpitala Miejskiego w Lubinie.
Po wystąpieniu wstrząsów, 28 pracowników (w tym dwóch poszkodowanych), samodzielnie wycofało się do punktu zbornego.
Wstrząsy spowodowały następujące skutki:
- Urobienie na głębokość 0,5 m północnego ociosu pasaP-13a, na odcinku od komory K-12 do przecinki 1/C-23,
- Opadnięcie płyty stropowej o wymiarach 2x2x0,5 m, przy narożniku filara ograniczonym pasem P-13a i komorą K-12,
- Wypiętrzenie, na wysokość 0,5÷1,0 m., spągu w pasie P-13a, na odcinku od komory K-13a do komory K-12, w którego wyniku wiertnica nr kopalniany 142 została przemieszczony pod południowy ocios pasa P-13a,
- Obsypanie luźnych partii ociosów w komorze K-14, pomiędzy pasami P-17a i P-18 oraz w pasie P-18, pomiędzy komorami K-14 i K-12.
Na podstawie oceny skutków wstrząsów po wizji lokalnej zjawisko zakwalifikowano jako tąpnięcie.
Przyczyną wypadku śmiertelnego było dynamiczne oddziaływanie skutków wstrząsów na poszkodowanego i zasypanie go drobnym urobkiem pomiędzy ociosem a przemieszczoną w kierunku tego ociosu wiertnicą.
Przyczyną pozostałych wypadków było uderzenie poszkodowanych odłamkami skalnymi przemieszczającymi się do wyrobiska na skutek tąpnięcia.
Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu wstrzymał ruch w części pola G‑3/4 ograniczonej pochylnią C-19, zrobami pól G-3/3 i G-6/6 oraz zrobami własnymi, do przeprowadzenia oględzin w dniu 22 lutego 2007 r., a po dokonaniu oględzin miejsca wypadku nakazał:
1. Wstrzymanie ruchu zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w Polkowicach w części pola G-3/4 ograniczonej pochylnią C-19, zrobami pól G-3/3 i G-6/6 oraz zrobami własnymi, za wyjątkiem robót związanych z usuwaniem skutków tąpnięcia (wydobycie uwięzionej maszyny, wykonanie niezbędnej obrywki i uzupełnienie obudowy) na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego, do czasu:
- dokonania analizy sytuacji geologiczno-górniczej w polu G-3/4 z uwzględnieniem okoliczności zaistniałego tąpnięcia oraz wyników dokonanej oceny stanu wyrobisk i ich obudowy,
- ustalenia sposobu dalszego prowadzenia robót eksploatacyjnych w polu G-3/4.
2. Zaniechanie robót likwidacyjnych w części pola G-3/4 ograniczonej pasem P-17, komorą K‑13a, przecinką 3/C-23 i zrobami własnymi oraz podsadzenie przedmiotowej części pola G‑3/4.
Ponadto, wznowienie robót eksploatacyjnych w polu G-3/4 uzależnił od uzyskania zezwolenia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.