"Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie"

Andrzej KALUS

Słabe ogniwa systemów zaopatrzenia, doboru i stosowania półmasek filtrujących w kopalniach węgla kamiennego

W artykule pokazano słabe ogniwa systemów zaopatrzenia, doboru i stosowania półmasek filtrujących w kopalniach węgla kamiennego oraz warunki konieczne skutecznej ochrony. Zbyt często dominuje błędne przekonanie, że aby poprawić skuteczność ochrony pracowników, wystarczy zastosować wyższą od wymaganej klasę ochronną sprzętu filtracyjnego. Tymczasem, oprócz klasy ochronnej, o skuteczności ochrony decydują również dobre dopasowanie do kształtu i wielkości twarzy (szczelność półmaski) oraz uciążliwość stosowania półmaski w rzeczywistych warunkach środowiska pracy (opory oddychania i ergonomia). Niestety, opory oddychania dostępnych na rynku półmasek filtrujących lub filtrów do półmasek nie są podawane w specyfikacjach technicznych, co uniemożliwia przeprowadzenie analizy porównawczej pod tym kątem, czy wykorzystanie tej informacji podczas ustalania warunków procedur przetargowych. Prowadzi to do sytuacji, że podczas przetargów nie są uwzględniane opory oddychania półmasek filtrujących lub filtrów, a kryterium najniższej ceny daje przewagę produktom gorszej jakości kosztem produktów wykonanych z lepszych materiałów i o lepszych parametrach. Panuje przekonanie, że certyfikat oceny typu na zgodność z odpowiednią normą techniczną wydany przez jednostkę notyfikowaną dla półmaski filtrującej lub filtru gwarantuje, że ten środek ochrony sprawdzi się nawet w trudnych warunkach mikroklimatu przy wysokiej temperaturze i wilgotności powietrza. Nie zawsze tak jest, gdyż warunki temperatury i wilgotności, w jakich półmaski lub filtry są badane w laboratorium, znacznie różnią się od tych najtrudniejszych, które występują na dołowych stanowiskach pracy. W efekcie kluczowe parametry, takie jak np. opory oddychania, w trudnych warunkach mikroklimatu mogą być znacznie większe od tych wyznaczonych w laboratorium i nieakceptowalne dla pracowników.