Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 04/2015

KWK „Bielszowice” prowadzi eksploatację w warunkach zagrożenia tąpaniami, którego głównym źródłem w trakcie eksploatacji ścianowej jest pękanie skał stropowych o dużej wytrzymałości i miąższości – szczególnie w zasięgu oddziaływania zaszłości eksploatacyjnych. Generowane wówczas wysokoenergetyczne wstrząsy mogą mieć związek z występowaniem tąpań, szczególnie, gdy w eksploatowanym pokładzie panuje niekorzystny stan naprężeń. W ramach profilaktyki tąpaniowej w kopalni wykonywane są głównie strzelania torpedujące w skałach stropowych. Jednym z eksploatowanych pokładów jest pokład 506, zaliczony do III stopnia zagrożenia tąpaniami. Skuteczna i bezpieczna jego eksploatacja ścianą 2 wymagała zaprojektowania odpowiedniej profilaktyki tąpaniowej. Główny nacisk położono na destrukcję skał stropowych pokładu, a szczególnie wstrząsogennych warstw piaskowca. Na przykładzie ściany 2 wykazano, że właściwie dobrana i odpowiednio weryfikowana w miarę zmian warunków górniczo-geologicznych profilaktyka pozwala w sposób skuteczny i bezpieczny dokonać eksploatacji w warunkach występowania zagrożenia tąpaniami.

W artykule przedstawiono wyniki nadzoru prowadzonego nad budynkami w Bytomiu-Miechowicach. Genezą sprawowanego nadzoru było zlecenie oceny zabudowy, która znajdzie się w zasięgu oddziaływania eksploatacji górniczej. Znając prognozowane wpływy górnicze przeglądem objęto około 300 obiektów, spośród których zostały wytypowane budynki z przeznaczeniem do nadzoru, obserwacji lub przeglądu. W trakcie prowadzonego nadzoru obserwowane są zmiany stanu uszkodzeń obiektów oraz wskazywane działania naprawczo-zabezpieczające mające na celu zachowanie bezpieczeństwa konstrukcji oraz użytkowników. Wykonywane przez kopalnię zalecone działania pozwalają na bezpieczne przejęcie wpływów górniczych przez nadzorowane i obserwowane budynki.

W artykule przedstawiono metodykę badań pozwalającą symulować pracę kotwi mocowanych w górotworze punktowo lub odcinkowo, która jest bliższa modelowi tąpnięcia wynikającego z ruchu bardzo dużych mas górotworu z prędkością początkową udaru mas skalnych. Przedstawiono również przykładowe wyniki badań odporności dynamicznej kotwi strunowych, analizę ich pracy przy obciążeniu dynamicznym oraz porównanie pracy kotwi przy różnych wartościach prędkości udaru, energii oraz pędu.

Metan pokładów węgla występuje w górotworze, jako sorbowany i wolny. W artykule przedstawiono ocenę możliwości szacowania zasobów metanu pokładów węgla w rejonach prowadzonej eksploatacji górniczej z wykorzystaniem metod modelowania matematycznego. Przeprowadzone badania modelowe dla dwóch kopalń węgla kamiennego, pozwoliły na określenie: zasobów metanu sorbowanego i wolnego, możliwości ujęcia metanu pokładów węgla otworami wykonanymi z powierzchni i wyrobisk podziemnych oraz na wyznaczenie wydatku ujmowanego gazu i czasu jego eksploatacji.