12 05 2020
Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 30 października 2020 r
INFORMACJA Nr 6/2020śm./EW
o wypadku śmiertelnym, zaistniałym w dniu 12 maja 2020 r., o godz. 916, w zakładzie górniczym PGE GIEK S.A. w Bełchatowie - Oddział Kopalnia Węgla Brunatnego „Turów” w Bogatyni podczas wymiany czerpaków w koparce kołowej typu KWK 1200M o numerze zakładowym K-26, któremu uległ ślusarz-mechanik, lat 45, pracujący w górnictwie 26 lat.
Do wypadku, któremu uległ ślusarz-mechanik (pełniący w dniu wypadku funkcję operatora koła czerpakowego), doszło w dniu 12.05.2020 r. o godz. 916, podczas robót wykonywanych przy koparce wielonaczyniowej kołowej na podwozu gąsienicowym typu KWK 1200M o numerze zakładowym K-26 (dalej w tekście K-26), związanych z wymianą czerpaków o pojemnościach 1,2 m3, zabudowanych na organie roboczym (kole o średnicy 8 m) koparki, w wyrobisku odkrywkowym wgłębnym, na poziomie +154 m, przy stacji zwrotnej przenośnika taśmowego C 6.5, w oddziale g-3.
W dniu 12.05.2020 r. na zmianie I, sztygar oddziału g-3 polecił pięcioosobowemu zespołowi, złożonemu z dwóch operatorów koparki (jednego z nich wyznaczył jako przodowego), ślusarza-mechanika, pracownika obsługi koparki oraz operatora ładowarki, wymianę czerpaków o poj. 1,2 m3 koparki K-26, z uwagi na zużycie zębów. Koparka K-26 została specjalnie zaprojektowana do utworów trudno urabialnych i wymiana czerpaków jest wymagana co kilka dni. Na kole czerpakowym zabudowanych było 10 czerpaków typu R12N, mocowanych do koła trzema sworzniami - dwoma z przodu po jego bokach i jednym z tyłu. Po ukończeniu cyklu urabiania ściany nadkładowej, ok. godz. 900 przodowy polecił operatorowi koparki ustawić organ roboczy z kołem czerpakowym w pobliżu stacji zwrotnej przenośnika taśmowego C 6.5, podnieść koło czerpakowe na niewielką wysokość umożliwiającą zdemontowanie czerpaka oraz wyłączyć koparkę wraz z zabezpieczeniem wysięgnika z kołem czerpakowym przed obrotem i samoczynnym przemieszczeniem. Następnie przodowy polecił operatorowi ładowarki typu ŁKD-178 usunąć organem roboczym zalegające na górnej osłonie przekładni koła czerpakowego (tzw. zsuwni) bryły nadkładowe, powstałe jako przepad z czerpaków. Operator podjechał ładowarką w pobliże koła i próbował zrzucić zalegające bryły (przyklejone mokrym po opadach deszczu iłem) uderzając o zsuwnię płaskimi płozami zabudowanymi na wysięgniku ładowarki, jednak bezskutecznie. Nie zostały podjęte inne próby usunięcia zalegających na zsuwni brył. Operator ładowarki odjechał od zsuwani i ustawił ładowarkę prostopadle płozami do koła czerpakowego. Na polecenie przodowego operator ładowarki podniósł płozy, docisnął je do dolnego czerpaka i poruszając nim umożliwił przodowemu zluzowanie i wyjęcie dolnego sworznia czerpaka. Na polecenie przodowego ślusarz-mechanik i pracownik obsługi, przebywali w tym czasie za kołem czerpakowym koparki, po przeciwnej stronie kabiny operatora, w odległości ok. 3 m od przodowego w kierunku gąsienic jezdnych. Z nieznanych przyczyn ślusarz-mechanik udał się w kierunku koła czerpakowego, pod zsuwnię. Zalegające na zsuwni bryły nadkładowe nagle przemieściły się, spadając na ślusarza-mechanika oraz przed koło czerpakowe. Jedna z brył, o wymiarach ok. 0,8x0,5x0,4 m, uderzyła poszkodowanego w głowę, powoduję jego przewrócenie na spąg, w wyniku czego doznał złamania otwartego prawej nogi. Przodowy polecił operatorowi koparki przestawić organ roboczy w kierunku stacji zwrotnej przenośnika celem zminimalizowania zagrożenia od brył pozostałych na zsuwni. Współpracownicy udzielili poszkodowanemu mającemu również zaniki przytomności pomocy przedlekarskiej. Przodowy telefonicznie powiadomił o wypadku dyspozytora ruchu kopalni, który wezwał zakładową karetkę pogotowia wraz z lekarzem i ratownikami medycznymi. Poszkodowany został odwieziony karetką do szpitala w Bogatyni, gdzie o godzinie 1000 lekarz stwierdził jego zgon.
Przyczyna wypadku
Przyczyną wypadku było uderzenie pracownika spadającą bryłą nadkładowa nieusuniętą z osłony przekładni koła czerpakowego koparki.
Do wypadku przyczyniły się:
- niewłaściwa organizacja pracy związanej z wymianą czerpaków, polegająca na dopuszczeniu do jej wykonywania pod osłoną przekładni, z której nie zostały usunięte nagromadzone bryły skalne,
- wejście ślusarza-mechanika pod osłonę przekładni koła czerpakowego przekładni,
- brak ustalonych zasad bezpiecznego usuwania brył skalnych zalegających na osłonie przekładni koła czerpakowego K-26 i jej czyszczenia, lub oczyszczania innych elementów konstrukcyjnych organu urabiającego.
Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu został powiadomiony o wypadku w dniu 12.05.2020 r. o godz. 1044.
W związku z zaistniałym wypadkiem, nie zachodziła konieczność wydania decyzji przez Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.
Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.