1 04 2018

Wyższy Urząd Górniczy

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia                                                      

 Katowice, dnia 11 kwietnia 2018 r.

INFORMACJA Nr 23/2018/EW

o pożarze endogenicznym, zaistniałym w dniu 1 kwietnia 2018r. około godziny 4⁰⁰ w Polskiej Grupie Górniczej S.A. Oddział KWK ROW Ruch Jankowice w Rybniku, w przekopie odstawczym na poziomie 400 m.

Pożar zaistniał w przekopie odstawczym poziom 400 m, w miejscu przecięcia wyrobiska z pokładem 505 i podsadzonym chodnikiem podstawowym w tym pokładzie.

Niezagrożony tąpaniami pokład 505, o grubości do 7 m i nachyleniu do 45°, zaliczony został do III kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego. Węgiel tego pokładu zaklasyfikowano do III grupy skłonności do samozapalenia. Na podstawie badań węgla pokładu 505 wyznaczono energię aktywacji wynoszącą 55 kJ/mol i wskaźnik Sz^a=87°C/min oraz określono czas inkubacji pożaru wynoszący 69 dni.

Przekop odstawczy na poziomie 400 m wydrążony został w 2005 roku z przekopu taśmowego na tym poziomie do diagonali odstawczej w pokładzie 503, w obudowie typu ŁP10/V29/A budowanej co 0,75 m. Przekop ten przecinał pokłady 507, 506, 505, 504 i usytuowany był nad chodnikami: podstawowym w pokładzie 507, podstawowym w pokładzie 506, wodnym III, wodnym IV, pod chodnikiem podstawowym w pokładzie 504 oraz przeciął podsadzony chodnik podstawowy w pokładzie 505. W latach 1960 - 1985, w rejonie tego przekopu, prowadzona była eksploatacja systemem ubierkowo - zabierkowym z podsadzką hydrauliczną tzw. „jankowickim” w pokładach 507, 506, 505, 504 i 503. Przekop odstawczy na poziomie 400 m, w rejonie skrzyżowania z podsadzonym chodnikiem podstawowym w pokładzie 505, został odizolowany od pokładu powłoką torkretową na odcinku 42 m. W przekopie zbudowany był przenośnik taśmowy typu Gwarek 1400 stanowiący element układu transportu urobku odstawy głównej „S”. Przekop przewietrzany był prądem powietrza wytworzonym przez wentylator główny w ilości 700 m³/min.

W dniu 31 marca 2018 r. na zmianie I rozpoczynającej się o godzinie 6⁰⁰, na analizatorach tlenku węgla zabudowanych w diagonali odstawczej w pokładzie 503 oraz upadowej odstawczej z pokładu 503 do pokładu 507 zaobserwowano wzrost stężenia tlenku węgla do 0,0014% (14 ppm). Skierowany do rejonu sztygar zmianowy działu wentylacji stwierdził w przekopie odstawczym na poziomie 400 m, w odległości około 30 m od diagonali odstawczej w pokładzie 503, to jest w rejonie skrzyżowania z podsadzonym chodnikiem podstawowym w pokładzie 505, zagrzaną powłokę torkretową ociosu północnego wyrobiska i występowanie stężeń tlenku węgla w przekroju wyrobiska do 0,0014% (14 ppm) oraz w szczelinach powłoki torkretowej do 0,0080% (80 ppm). Pomiary wykonane za pomocą kamery termowizyjnej potwierdziły punktowe wzrosty temperatury torkretu do 90°C. W związku z powyższym, na polecenie zastępcy kierownika ruchu zakładu górniczego, o godzinie 19⁰⁰ rozpoczęto prace profilaktyczne polegające na wierceniu otworów do pokładu 505 i wtłaczaniu do nich wody oraz zlewaniu wodą ociosu północnego przekopu, w miejscach stwierdzonych objawów samozagrzewania. Prace prowadzono pod stałym nadzorem służb wentylacyjnych. Przystąpiono również do budowy tam izolacyjnych o konstrukcji przeciwwybuchowej w przekopie odstawczym na poziomie 400 m i diagonali odstawczej w pokładzie 503.

W dniu 1 kwietnia 2018 r. o godzinie 4⁰⁰ na analizatorach tlenku węgla zabudowanych w przekopie odstawczym na poziomie 400 m, diagonali odstawczej w pokładzie 503 oraz upadowej odstawczej z pokładu 503 do pokładu 507, stwierdzono wzrost stężeń tlenku węgla do 0,0036% (36 ppm). Wobec utrzymywania się w przepływowym prądzie powietrza ilości tlenku węgla większej niż 25 dm³/min, zastępca kierownika ruchu zakładu górniczego podjął decyzję o rozpoczęciu akcji przeciwpożarowej.

Z wyrobisk objętych strefą zagrożenia, wycofało się bez użycia aparatów ucieczkowych 35 pracowników. Zgodnie z planem akcji przeciwpożarowej w przekopie odstawczym na poziomie 400 m kontynuowano aktywne gaszenie pożaru, polegające na zlewaniu wodą i środkiem pianotwórczym ociosu północnego wyrobiska oraz wtłaczaniu wody i środków mineralnych do otworów wykonywanych w pokładzie 505 i skałach stropowych nad tym pokładem. W dniu 6 kwietnia 2018 r., po stwierdzeniu braku objawów pożaru w wyrobiskach objętych strefą zagrożenia, o godzinie 7²⁰ kierownik akcji zakończył akcję przeciwpożarową.

W dniu 1 kwietnia 2018 r. o godzinie 4³⁰ kierownik ruchu zakładu górniczego poinformował Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku o rozpoczęciu akcji przeciwpożarowej.

Akcję prowadzoną od dnia 1 kwietnia do dnia 6 kwietnia 2018 r., z udziałem zastępów ratowniczych kopalni ROW oraz jednostek ratownictwa górniczego, nadzorował Okręgowy Urząd Górniczy w Rybniku.

W związku z pożarem żaden z zatrudnionych w rejonie pracowników nie zgłosił wypadku.

Przyczyną pożaru endogenicznego było samozapalenie się węgla pokładu 505 w miejscu przecięcia tego pokładu z przekopem odstawczym na poziomie 400 m i podsadzonym chodnikiem podstawowym w pokładzie 505.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.