Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 7.10.2009 r.

I N F O R M A C J A Nr 75/2009/EW

o wypadku zbiorowym (cztery wypadki lekkie) i odprężeniu zaistniałymi w dniu 29.09.2009 r., o godz. 10⁵³, spowodowanych wystąpieniem w polu eksploatacyjnym G-11/8 oddziału G-11 KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG ”Rudna” samoistnego wstrząsu górotworu o energii 3,6 x 10⁷J.

Odprężenie i wypadek zbiorowy miały miejsce w wyrobiskach zasadniczej części frontu eksploatacyjnego pola G-11/8 na poziomie 1125 m, w rejonie szybu R-IX. W polu tym wybierano złoże rudy miedzi, systemem komorowo-filarowym R-UO o średniej miąższości około 2,8 m występujące, w tym rejonie, w stropie piaskowca i w skałach węglanowo-łupkowych cechsztynu. Złoże zaliczono do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami oraz do pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Skały stropu zaliczono do klasy trzeciej skał stropowych, a skały spągu do klasy drugiej skał spągowych. Dla robót eksploatacyjnych były opracowane: projekt techniczny eksploatacji oraz szczegółowy projekt eksploatacji - zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego.

Do zabezpieczania stropu wyrobisk eksploatacyjnych stosowano kotwie wklejane i rozprężne, o długości żerdzi 1,8 m, w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. Obudowę dodatkową stanowiły kotwie linowo-cementowe o długości lin 5 m, hydrauliczna obudowa podporowa jednostojakowa, drewniane stojaki i stosy podporowe oraz stropnice płytowe typu SP.

W dniu 29.09.2009 r. o godz. 10⁵³ w polu G-11/8 wystąpił samoistny wstrząs górotworu o energii 3,6 x 10⁷J, którego epicentrum zlokalizowano w caliźnie przed frontem rozcinkowym, na wysokości pasa P-58 i komory K-26.

W wyniku podmuchu oraz dynamicznie przemieszczającego się materiału skalnego doszło do wypadku zbiorowego. Czterech pracowników zatrudnionych w wyrobiskach pola G-11 uległo wypadkom lekkim:

• górnik operator samojezdnych maszyn górniczych przodkowych pod ziemią, w trakcie przebudowy wyrobiska wozu kotwiącego w pasie P-58a z komory K-16, doznał urazu ramienia i przedramienia (głęboka rana) – bez cech złamań, rany kolana lewego, drobnych ranek twarzy i dłoni;
• górnik operator samojezdnych maszyn górniczych przodkowych pod ziemią, kierujący ładowarką ŁK-4 podczas przebierania kamienia w komorze K-21 z pasa P-55a, doznał urazu ciśnieniowego ( utrata przytomności) i stłuczenia kolana prawego;
• górnik operator samojezdnych maszyn górniczych przodkowych pod ziemią, kierujący wozem odstawczym w trakcie fedrunku na pasie P-53 z komory K-24, doznał stłuczenia głowy;
• górnik strzałowy w trakcie penetrowania wyrobisk na froncie oddziału po wstrząsie potknął się i doznał skręcenia stawu skokowego prawego i reakcji na silny stres.

Wszyscy pracownicy znajdujący się w strefie wstrząsu w rejonie oddziału G-11 samodzielnie wycofali się z zagrożonego rejonu (29 pracowników, w tym 7 pracowników z rejonu bezpośredniego zagrożenia).
Poszkodowani, którzy ulegli wypadkom, po udzieleniu im pomocy ambulatoryjnej, udali się do domów za wyjątkiem operatora wozu kotwiącego, który przebywa w Szpitalu Miejskim w Głogowie.

W wyniku przeprowadzonych oględzin miejsc wypadku zbiorowego i stanu wyrobisk stwierdzono, że wstrząs o energii 3,6 x 10⁷J w dniu 29.09.2009 r. spowodował następujące skutki w wyrobiskach pola G-11/8:

• urobienie przycaliznowego ociosu na głębokość do 0,5 m w komorze K-16 od czoła przodka do pasa P-59a;
• obsypanie ociosów we wnękach pasów P-59a do P-57a, drążonych z komory K-16;
• pęknięcie i wypiętrzenie spągu na wysokość 0,3 m w komorze K-16, między pasami P-58 i P-56a;
• obsypania ociosów od czół przodków do pasa przycaliznowego, w częściach frontu zawartych między komorami K-20 do K-25 i K-29 do K-32a;
• złamanie dwóch stojaków hydraulicznych na skrzyżowaniach komory K-26 z pasem P-54 i komory K-32a z pasem P-55a.

Ponadto w wyniku obsypania rumoszem skalnym w pasie P-58a drążonym z komory K-16 uwięziony została samojezdny wóz kotwiący.

W związku z zaistniałym wypadkiem zbiorowym Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu w dniu 29.09.2009 r. wstrzymał ruch w polu G-11/8 do czasu przeprowadzenia oględzin miejsc wypadku zbiorowego oraz skutków wstrząsu w wyrobiskach pola.

Po oględzinach przeprowadzonych w dniu 30.09.2009 r. na zmianie I, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu nakazał:

1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w części dotyczącej robót rozcinkowych w polu G-11/8 pomiędzy wiązką wyrobisk T,W-150 a T,W-149, do czasu:
   

   • przeprowadzenia kontroli stanu wyrobisk i ich obudowy,
   • bezpiecznego usunięcia skutków odprężenia w zakresie i na zasadach ustalonych przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego O/ZG „Rudna” (w tym uwolnienia uwięzionej maszyny),
   • zaopiniowania przez Zespół KGHM Polska Miedź S.A. ds. Tąpań, Obudowy i Kierowania Stropem dalszego sposobu prowadzenia robót, uwzględniającego wyniki analizy sytuacji geologiczno-górniczej, stanu zagrożenia tąpaniami i zawałami oraz specjalnej profilaktyki tąpaniowej po zaistniałym odprężeniu.
2. Informację o dotychczasowym przebiegu eksploatacji oraz sposobie dalszego prowadzenia robót, uwzględniającego specjalne środki profilaktyki tąpaniowej, przedstawić na najbliższym posiedzeniu Komisji ds. Tąpań, Obudowy i Kierowania Stropem w Podziemnych Zakładach Górniczych.

Ponadto wznowienie robót rozcinakowych, w zakresie określonym w pkt. 1, uzależnił od uzyskania zezwolenia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.