9 11 2019
Wyższy Urząd Górniczy
Departament
Warunków Pracy i Szkolenia
Katowice, dnia 9 grudnia 2019 r.
INFORMACJA Nr 76/2019/EW
w sprawie wypadku powodującego czasową niezdolność do pracy, zaistniałego w dniu 9 listopada 2019 r. o godzinie 1030, w Spółce Restrukturyzacji Kopalń S.A. w Bytomiu Oddział w Bytomiu Kopalnia Węgla Kamiennego „Centrum” z siedzibą w Bytomiu, któremu uległ pracownik firmy MIFAMA OPA CARBO Sp. z o.o. w Bytomiu.
Wypadek miał miejsce w pomieszczeniu budynku stacji wentylatorów głównych przy szybie „Witczak”.
W zakładzie górniczym SRK S.A. w Bytomiu, Oddział w Bytomiu Kopalnia Węgla Kamiennego „Centrum” z siedzibą w Bytomiu wyrobiska przewietrzane są prądami powietrza wytwarzanymi przez wentylatory zabudowane w stacjach wentylatorów głównych przy szybach „Witczak” i „Staszic”. Stację wentylatorów głównych przy szybie „Witczak” wyposażono w dwa wentylatory promieniowe typu WPR 220/1.8f, napędzane silnikami 6 kV GAd-1816r/01 o mocy 935 kW. Zmianę kierunku przepływu powietrza przez wentylatory główne („praca rewersyjna”) zrealizowano poprzez przestawianie klap w kanale wentylacyjnym za pomocą wciągarek linowych typu PS2AS napędzanych silnikami elektrycznymi o mocy 3 kW. Każdy wentylator wyposażono w trzy wciągarki, których liny nośne połączono z klapami poprzez odpowiednio ułożone prowadzące koła linowe. Do przemieszczenia każdej z dwóch klap bocznych czerpnych zastosowano osobne wciągarki linowe. Trzecia wciągarka przemieszcza jednocześnie zestaw dwóch klap rewersyjnych i klapę dyfuzorową. Obsługę stacji wentylatorów głównych powierzono pracownikom firmy MIFAMA OPA CARBO Sp. z o.o., natomiast nadzór na ruchem urządzeń sprawowały osoby dozoru ruchu zakładu górniczego.
W dniu 9 listopada 2019 r. na zmianie A zaplanowano kontrolę urządzeń stacji wentylatorów przy szybie „Witczak”. Kontrolę prowadzono za zgodą Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego, przy postoju stacji wentylatorów, na warunkach określonych przez Kierownika Działu Górniczego i Wentylacji. Podczas kontroli stanu technicznego urządzeń do zmiany kierunków przepływu powietrza wentylatora Nr 1, za pomocą wciągarki linowej, przemieszczono zestaw dwóch klap rewersyjnych i klapę dyfuzorową z pozycji „praca ssąca” do pozycji „praca rewersyjna”. W pozycji tej klapa dyfuzorowa wentylatora znajdowała się w górnym skrajnym położeniu, a klapy rewersyjne były otwarte. Po wykonanej kontroli przystąpiono do przemieszczania zestawu do pozycji „praca ssąca” – klapa dyfuzorowa była opuszczana do skrajnego dolnego położenia, a klapy rewersyjne zamykane. Podczas ich przemieszczania nastąpiło zakleszczenie klapy dyfuzorowej w obudowie wentylatora, około 15 cm od górnego skrajnego położenia. Wielokrotne próby uwolnienia klapy poprzez opuszczenie i podnoszenie jej do skrajnego górnego położenia, za pomocą wciągarki linowej, nie przyniosły oczekiwanego rezultatu. Spowodowały jedynie nadmierne zluzowanie liny nośnej wciągarki. W zaistniałej sytuacji, uczestniczący w kontroli Kierownik Działu Energomechanicznego, polecił pracownikowi firmy MIFAMA OPA CARBO Sp. z o.o., obsługującemu urządzenia stacji, sprawdzenie ułożenia liny na bębnie wciągarki. W tym celu pracownik klęknął między ścianą budynku a napędem wciągarki, oparł lewą rękę na linie nośnej przed prowadzącym kołem linowym, zamocowanym na ścianie budynku.
W tym czasie nastąpiło niekontrolowane przemieszczenie się w dół klapy dyfuzorowej powodując napięcie trzymanej liny i wciągnięcie palców lewej dłoni pracownika w rowek prowadzącego koła linowego.
W wyniku zdarzenia pracownik doznał urazu trzech palców lewej dłoni. Po udzieleniu pierwszej pomocy poszkodowany karetką pogotowia ratunkowego, przewieziony został do Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 4 w Bytomiu. Według opinii lekarskiej z izby przyjęć poszkodowany doznał urazowej amputacji palca III i IV oraz rany szarpanej palca wskazującego lewej ręki.
Przyczyną wypadku było wciągniecie lewej dłoni poszkodowanego do rowka kierującego koła linowego przez linę nośną wciągarki w wyniku niekontrolowanego przemieszczenia się zakleszczonej klapy dyfuzorowej wentylatora głównego Nr 1.
W związku z zaistniałym zdarzeniem, Dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego wydał decyzję nakazującą usunięcie nieprawidłowości polegającej na braku możliwości opuszczenia klapy dyfuzorowej wentylatora głównego Nr 1 w stacji wentylatorów głównych przy szybie „Witczak” w dolne skrajne położenie do pozycji „praca ssąca”.
Informację opracowano na podstawie danych z SUG w Katowicach.