Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 05/2016

Prawo geologiczne i górnicze wskazuje na konieczność uzgodnienia koncesji na wydobywanie kopalin z obszarów zagrożonych powodzią z organem odpowiedzialnym za utrzymanie wód oraz uzyskania opinii organu właściwego do wydania pozwolenia wodnoprawnego. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi definiuje Prawo wodne, które określa także organy odpowiedzialne za utrzymanie wód oraz organy właściwe do wydania pozwolenia wodnoprawnego, współdziałające w procesie koncesjonowania. Charakteryzując skalę zagrożenia powodziowego, zależną od głębokości wody powodziowej, wskazano zagrożenia związane z obniżeniem powierzchni terenu w wyniku prowadzenia eksploatacji górniczej. W przypadku występowania terenów szczególnego zagrożenia powodzią, wywołuje to konieczność uzyskania decyzji zwalniającej od zakazu wykonywania robót oraz czynności utrudniających ochronę przed powodzią na tych obszarach. Identyfikację obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi umożliwiają mapy zagrożenia powodziowego i mapy ryzyka powodziowego, dostępne są na stronie prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej

W artykule zaprezentowano działania KS „Wieliczka” S.A. przeprowadzone w latach 2010–2014 w celu ograniczenia zagrożenia wodnego. W 2010 r. oddano do ruchu, wybudowany na powierzchni przy szybie Kościuszko, węzeł iniekcyjny, w którym w zautomatyzowany sposób wytwarzane są mieszaniny iniekcyjne, służące do szczelnej likwidacji wyrobisk. W latach 2010–214, wykorzystując pracę węzła iniekcyjnego oraz technologię iniekcji rurociągowej, wykonano skuteczną likwidację kilku wyrobisk zagrożonych dopływem wód pozazłożowych, w tym północnej końcówki poprzeczni Mina. W ramach działań ograniczających zagrożenie wodne przeprowadzono, także w tym czasie, likwidację otworów podsadzkowych oraz uszczelnianie szybów. Celem realizowanych prac było odzyskanie szczelności górotworu dla zabezpieczenia kopalni przed bezpośrednimi dopływami lub filtracją wód pozazłożowych do przestrzeni wyrobisk.

Publikacja jest próbą odpowiedzi na nadmiarowe i nieznajdujące potwierdzenia w obowiązującym prawie wymagania stawiane wyrobom przeznaczonym do stosowania w warunkach zagrożenia wybuchem. Niejednokrotnie wymagania techniczne zawarte w  specyfikacjach istotnych warunków zamówień są podawane w sposób nieprecyzyjny i mogący wprowadzić w błąd. Nie należy jednak doszukiwać się działania intencjonalnego – powodem jest raczej niewystarczający poziom wiedzy i posługiwanie się językiem branżowym. Pozostaje mieć nadzieję, że rozwiązaniem jest przeprowadzenie odpowiedniej edukacji.

W artykule przedstawiono wyniki badań modelowych nad optymalizacją rozwiązań prognostycznych sposobów ochrony wód podziemnych i powierzchniowych przed wpływem zanieczyszczeń, wymywanych z bryły zwałowiska w likwidowanej i rekultywowanej części odkrywkowej kopalni piasku „Maczki-Bór”. Przeprowadzono ocenę wpływu zdeponowanych odpadów pogórniczych na czwartorzędowy poziom wodonośny.

W założeniu wyniki pracy miały dostarczyć odpowiedzi na pytanie, czy symulacje numeryczne na modelu mogą być wiarygodnym narzędziem służącym do oceny zmian warunków przepływu wód, z uwzględnieniem modeli koncepcyjnych w zakresie planów likwidacji wyrobiska odkrywkowego i sposobów minimalizowania dopływu wód podziemnych do modelowanej struktury.