Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 11/2016

Samodzielna obudowa kotwowa w polskich kopalniach węgla kamiennego nie jest stosowana od 2009 r. Ostatni dokument prawny w zakresie kotwienia powstał w 2002 r., stanowiąc modyfikację pierwszego rozporządzenia z 1997 r. Rozwój techniki górniczej oraz technologii kotwienia w odniesieniu do materiałów, urządzeń, rozwiązań konstrukcyjnych oraz możliwości jej stosowania sprawił, że wiele przepisów dotyczących projektowania, wykonywania i kontroli obudowy kotwowej jest nieaktualnych i wymaga dostosowania do obecnego stanu wiedzy. W artykule odniesiono się do niektórych z nich, przedstawiając wyniki ostatnich badań dotyczących kotwi, prowadzonych w Polsce i na świecie i sugestie możliwych poprawek, jakie należałoby uwzględnić przy opracowywaniu nowych dokumentów prawnych w zakresie kotwienia wyrobisk w kopalniach węgla.

W pracy przedstawiono studium przypadku oddziaływania eksploatacji górniczej na budynek w długim przedziale czasu. Na tym przykładzie dokonano analizy sposobów sumowania wartości wskaźników deformacji wywołanych eksploatacją górniczą. Sumowanie obniżeń i nachyleń nie stwarza problemów i poglądy na ten temat wśród inżynierów są zgodne. Kontrowersje budzi natomiast sumowanie odkształceń poziomych. W pracy przedstawiono wyniki obliczeń sumowania odkształceń dla kilku propozycji w tym zakresie, w tym zgodnie z zasadą tzw. „relaksacji” odkształceń. Otrzymane wyniki obliczeń poddano analizie i przedstawiono stosowne wnioski, w tym mówiące o konieczności podjęcia dyskusji nad sposobem sumowania wartości odkształceń poziomych w długich przedziałach czasu.

Publikacja porusza zagadnienie odpowiedzialności przedsiębiorców górniczych za szkody wyrządzone w gruntach rolnych i leśnych związku z prowadzeniem zakładu górniczego, omawiając charakter prawny oraz zasady tej odpowiedzialności, przesłanki kreujące obowiązek restytucyjny przedsiębiorcy górniczego, a także sposób naprawienia szeroko pojętych szkód w gruntach rolnych i leśnych.

Artykuł omawia rozwiązania techniczne zastosowane w czasie pogłębiania szybu VI w KWK „Budryk” – najgłębszego szybu w Polsce – w czasie przechodzenia osłabionego górotworu w strefie uskoku chudeckiego.