29 10 2019

Wyższy Urząd Górniczy

          Departament

Warunków Pracy i Szkolenia                                              

 Katowice, dnia 26 czerwca 2020 r.

INFORMACJA Nr 72/2019/EW 

w sprawie wypadku ciężkiego, zaistniałego w dniu 29 października 2019 r. o godzinie 8¹⁷ w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. KWK „Knurów-Szczygłowice” Ruch Szczygłowice w Knurowie, w chodniku badawczym 84 w pokładzie 405/3.

Wypadek miał miejsce w chodniku badawczym 84 w pokładzie 405/3 około 172 m na zachód od przecznicy IIa na poziomie 850 m.

Pokład 405/3 zaliczony był do IV kategorii zagrożenia metanowego i klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. Chodnik badawczy 84 wydrążono poziomo w obudowie typu V29/10/4 o szerokości 5,3 m oraz wysokość 3,0 m i przewietrzano przepływowym prądem powietrza. Wzdłuż północnego ociosu wyrobiska zabudowano przenośniki taśmowe, w tym typu Gwarek 1000 nr kopalniany P-2a z dwusilnikowym zespołem napędowym typu B-1000. Silniki tego napędu zasilane były z wyłącznika stycznikowego typu BTH-WS-500/10/5/02.3. Przenośniki taśmowe w chodniku badawczym 84 obsługiwane były przez górników oddziału GPU konsorcjum firm: Urządzenia i Konstrukcje S.A. w Żorach i Górnicze Przedsiębiorstwo Usługowe Sp. z o.o. w Żorach, a w zakresie mechanicznym przez pracowników oddziału mechanicznego MD2-Sz kopalni.

W dniu 29 października 2019 r. na zmianie A, rozpoczynającej się o godzinie 6⁰⁰, w chodniku badawczym 84 sztygar zmianowy oddziału MD2-Sz nadzorował prace 2 ślusarzy tego oddziału, którym polecił wymienić sprzęgło typu SET 100 napędu zabudowanego przy wschodnim krańcu przenośnika taśmowego nr kopalniany P-2a. Na tej zmianie sztygar oddziałowy oddziału GPU nadzorował prace m.in. 3 górników, którym polecił naprawić uszkodzone połączenie taśmy tkaninowo-gumowej przenośnika nr kopalniany P-2a. Górnik z oddziału GPU wyłączył wyłącznik stycznikowy typu BTH-WS-500/10/5/02.3. i nie spowodował zabezpieczenia stanu jego wyłączenia.

W tym czasie ślusarze z oddziału MD2-Sz odkręcili śruby łączące osłonę sprzęgła z przekładnią, przesunęli silnik wraz z osłoną sprzęgła i rozsprzęglili silnik. Na nieosłoniętej części sprzęgła odkręcili 8 z 10 śrub M10, łączących tarczę płaską piasty przekładni z segmentem elastycznym połączonym z tarczą kłową sprzęgła.

Około godziny 8¹⁷ na polecenie sztygara oddziałowego oddziału GPU ślusarze z oddziału MD2-Sz przerwali demontowanie sprzęgła i górnik uruchomił przenośnik nr kopalniany P-2a, aby udostępnić do naprawy uszkodzone połączenie taśmy.

Po uruchomieniu przenośnika nastąpiło rozerwanie segmentu elastycznego połączonego z  tarczą kłową, która została wyrzucona. Znajdujący się w odległości około 3,8 m od naprawianego sprzęgła górnik, został uderzony wyrzuconą tarczą kłową sprzęgła w  obojczyk i twarz. Jeden ze ślusarzy zatrzymał przenośnik i sztygar zmianowy oddziału GPU oraz ślusarze i górnicy udzielili poszkodowanemu pierwszej pomocy. Sztygar zmianowy oddziału MD2-Sz poinformował telefonicznie o wypadku dyspozytora. Po przetransportowaniu  poszkodowanego na zrąb szybu I pomocy udzielił mu lekarz. Poszkodowany śmigłowcem lotniczego pogotowia ratunkowego przetransportowany został do Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 5 w Sosnowcu.

W opinii lekarskiej z dnia 29 października 2019 r. wpisano: „Uraz twarzoczaszki i rana szarpana prawego dołu nadobojczykowego”.

Przyczyną wypadku było uderzenie górnika tarczą kłową sprzęgła typu SET 100.

Przyczyna ta była następstwem rozerwania segmentu elastycznego połączonego z tarczą kłową nieosłoniętego sprzęgła i wyrzucenia tarczy kłowej w wyniku uruchomienia przenośnika taśmowego.

W związku z zaistniałym wypadkiem, Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach:

1. wstrzymał ruch zakładu górniczego w części dotyczącej:

- eksploatacji przenośnika taśmowego typu Gwarek 1000 nr kopalniany P-2a w chodniku badawczym 84 w pokładzie 405/3, do czasu:

• zabudowy sprzęgła wysokoelastycznego typu SET 100, osłony sprzęgła i silnika elektrycznego w napędzie po stronie wschodniej,
• zabudowy osłony pętlicy po stronie północnej,
• zabudowy osłony stacji napinającej wolnobieżnej typu WSN-400,
• zastosowania sprawnego technicznie zwalniaka hamulca typu EMZO-30/B,

- przemieszczania silnika elektrycznego wschodniego napędu przenośnika taśmowego typu Gwarek 1000 nr kopalniany P-2a w chodniku badawczym 84 w pokładzie 405/3 przy pomocy wciągnika ręcznego podwieszonego do nieprawidłowo zamocowanej rozpory obudowy łukowej po stronie północnej wyrobiska,

- przebywania pracowników we wnęce północnego ociosu chodnika badawczego 84 w  pokładzie 405/3, wykonanej w rejonie pętlicy przenośnika taśmowego typu Gwarek 1000 nr kopalniany P-2a, do czasu zapewnienia prawidłowego przewietrzania tej wnęki.

2. nakazał zabezpieczyć do ewentualnych badań sprzęgło wysokoelastyczne typu SET 100, zastosowane w napędzie wschodnim przenośnika taśmowego typu Gwarek 1000 nr kopalniany P-2a w chodniku badawczym 84 w pokładzie 405/3.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.