Pierwsze posiedzenie Komitetu Sterującego, kolejne w czwartek

Strategiczny projekt badawczy: "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach".

Piotr Litwa, prezes WUG uczestniczył wczoraj w pierwszym posiedzeniu Komitetu Sterującego strategicznego projektu badawczego pt. "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach". Zadaniem tego gremium jest uszczegółowienie projektu - ewaluacja ex-ante, a po rozstrzygnięciu konkursów na wykonanie zadań badawczych także stałe monitorowanie realizacji projektu. Prace badawcze powinny się zakończyć w 2013 r.

Komitet sterujący został powołany 4 lipca br. przez prof. Bogusława Smólskiego – dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Komitet będzie pracował w ośmioosobowym składzie: dr inż. Barbara Madeja-Strumińska, prof. dr hab. inż. Krystian K. Probierz, dr inż., Piotr Litwa, prof. dr hab. inż. Maciej Mazurkiewicz, dr inż. Marek Szarafiński, mgr inż. Stanisław Staszewski, mgr inż. Jan Syty, doc. dr hab. inż. Wiktor M. Zawieska. Na wczorajszym posiedzeniu przewodniczącym Komitetu Sterującego wybrano Piotra Litwę. Postanowiono także, że kolejne posiedzenie Komitetu Sterującego odbędzie się już w czwartek (29 lipca br.) w siedzibie WUG w Katowicach. Podczas katowickich obrad zaprezentowane zostaną członkom KS informacje dotyczące wniosków komisji powoływanych przez prezesa WUG po katastrofach górniczych w ostatnich latach.

- Efekty pracy naukowców do praktyki górniczej wchodzą powoli. Komitet Sterujący został powołany po to, by wprowadzanie nowatorskich rozwiązań przebiegało w jak najkrótszym czasie. W kwestiach bezpieczeństwa każdy miesiąc jest na wagę życia lub zdrowia górników. Podczas kwietniowego spotkania z naukowcami w Wyższym Urzędzie Górniczym profesor Józef Dubiński, dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa wskazywał, że temat badawczy dotyczący nowego sposobu oznaczania metanowości zaczyna być realizowany dopiero cztery lata po katastrofie w "Halembie" – mówi Piotr Litwa.


Prezes WUG był inicjatorem wyznaczenia i sprecyzowania najpilniejszych tematów badawczych dla górnictwa. W marcu br. Zespół Interdyscyplinarny do spraw projektów rozwojowych w zakresie poprawy bezpieczeństwa pracy w kopalniach (powołany 30 listopada 2009 r. przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego) wskazał sześć wiodących tematów badawczych dla polskiego górnictwa:
• opracowanie podstawy nowej kategoryzacji zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych wraz z ich doświadczalną weryfikacją,
• opracowanie zasad projektowania rozcinki złoża oraz likwidacji wyrobisk, w tym dla eksploatacji poniżej poziomu udostępnienia, z uwzględnieniem występowania skojarzonego zagrożenia metanowo-pożarowego w aspekcie systemów przewietrzania,
• opracowanie metodyki pobierania prób powietrza i interpretacji wyników pomiarów i analiz dla oceny zagrożenia metanowego i pożarowego,
• opracowanie zasady opomiarowania i kontroli parametrów fizycznych przepływu powietrza w wyrobiskach górniczych w oparciu o przyrządy pomiarowe i czujniki systemów gazometrii,
• wypracowanie innowacyjnych środków i efektywnych metod odmetanowania górotworu w warunkach dużej koncentracji wydobycia wraz z ich doświadczalną weryfikacją,
• opracowanie skutecznych metody zwalczania zagrożenia klimatycznego w warunkach występowania wysokiej temperatury pierwotnej górotworu.

Na podstawie art. 8a ust. 5 ustawy z 8 października 2004 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2008 r. Nr 169, poz. 1049) Barbara Kudrycka, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego - zleciła Narodowemu Centrum Badań i Rozwoju realizację strategicznego projektu badawczego "Poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach". W jego zakresie tematycznym znalazło się sześć (wymienionych powyżej) tematów wskazanych przez Zespół Interdyscyplinarny. Tematy te będą punktem wyjścia do określenia zadań badawczych, na wykonanie których NCBiR ogłosi konkursy.

- Zadania badawcze powinny mieć charakter aplikacyjny, ukierunkowany na rozwiązanie konkretnych problemów technicznych. Spodziewamy się, że naukowcy opracują rozwiązania, których osiągnięcie w bezpośredni sposób przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa pracy w kopalniach. Zadania badawcze nie powinny dublować dostępnej wiedzy ani innych projektów badawczych i pożądany jest udział partnerów przemysłowych w ich realizacji – wylicza zadania strategicznego projektu badawczego Piotr Litwa.

W konkursie, który zostanie przeprowadzony przez NCBiR, mogą brać udział: samodzielne jednostki naukowe (posiadające kategorię nadaną w wyniku oceny parametrycznej), jednostki wchodzące w skład sieci naukowych lub konsorcjów naukowo-przemysłowych, a także jednostki organizacyjne prowadzące działalność badawczo-rozwojową, których roczne przychody netto ze sprzedaży wytworzonych przez siebie wyników badań naukowych stanowią równowartość 400 000 euro.

26 kwietnia br. w siedzibie WUG odbyło się spotkanie z przedstawicielami środowiska naukowego wspierającego przemysł wydobywczy (Głównego Instytutu Górnictwa, KOMAG -u, EMAG-u, Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Politechniki Śląskiej). Rozmawiano wtedy o wnioskach sformułowanych przez Komisję (powołana przez Prezesa WUG) do zbadania przyczyn i okoliczności zapalenia metanu oraz wypadku zbiorowego, zaistniałych 18 września 2009 r. w KWK "Wujek" Ruch "Śląsk".

- 12 wniosków zaadresowano do jednostek naukowo-badawczych. Zależy mi na Państwa pomocy we wdrożeniu konkretnych rozwiązań, które są niezbędne do poprawy bezpieczeństwa w kopalniach. Ubiegłoroczna katastrofa ujawniła, że 20 osób znajdowało się w rejonie szczególnego zagrożenia, w którym nie powinni byli przebywać. Gdyby w kopalniach był system monitoringu przemieszczania się załogi to być może nie byłoby tak niebezpiecznego łamania przepisów. Jeżeli będą dobre, gotowe do zastosowania rozwiązania to zrobię wszystko co w mojej mocy by nie trafiły na półkę lub do szuflady. Postaram się by zostały odzwierciedlone w przepisach – zapewniał Piotr Litwa podczas kwietniowego spotkania z naukowcami.