Podziemne trasy turystyczne pod górniczym nadzorem

 W związku z różnymi wątpliwościami i pytaniami od dziennikarzy o podziemne trasy turystyczne objęte górniczym nadzorem informuję, że obowiązki ustawowe zaczną obowiązywać 1 stycznia 2017 roku. Wprowadzone zostały nowelizacja Ustawy prawo geologiczne i górnicze z 11 lipca 2014 r., która weszła w życie 1 stycznia 2015 r. Zgodnie z ustawą zakłady miały 2 lata na dostosowanie się do nowych przepisów, zostało im jeszcze 6 miesięcy.

Podziemi użytkowanych turystycznie jest w Polsce ok. 180. Nadzorem górniczym objętych zostanie 14  (ta liczba może się zmienić, ponieważ przygotowywane są nowe trasy). Są one zlokalizowane wyłącznie w zlikwidowanych zakładach górniczych (czyli żadne piwnice, korytarze, bunkry, jaskinie itd.).

Dla świadczących usługi turystyczne nowe obowiązki ustawowe sprowadzają się do 3 głównych spraw:                                                                                                                                                                                                                             

- uzyskania użytkowania górniczego (dokumentu prawnego do korzystania z przestrzeni w dawnych wyrobiskach kopalnianych). Organizatorzy usług turystycznych  muszą o ten dokument wnioskować do marszałka danego województwa ;

-zatrudnienia kierownika ruchu zakłady (musi mieć uprawnienia i to on decyduje o tym: jakich i ilu specjalistów dana placówka potrzebuje do utrzymania wyrobisk w należytym stanie i zapewnienia bezpieczeństwa turystom),

- uregulowań w zakresie ratownictwa górniczego.

W załączniku przesyłam fragmenty mojej prezentacji, rozszerzającej te kwestie.

Nowelizacja ustawy ma dwa cele: ujednolicenie standardów w zakresie bezpieczeństwa oraz uregulowanie podstawy prawnej prowadzonej przez Państwa działalności. „Muzea” mają jeszcze czas na dostosowania się do wymogów ustawowych. Uzyskanie dokumentu użytkowania górniczego, czyli podstawy prawnej działalności, prawa do przestrzeni, w której odbywa się ruch turystyczny nie jest w gestii nadzoru górniczego. Ten dokument „muzea” uzyskają od marszałków wojewódzkich.

W 2015 roku w WUG odbyło się spotkanie z użytkownikami podziemnych tras turystycznych z całego kraju. Podczas tego spotkania merytoryczni pracownicy nadzoru górniczego przedstawili zmiany w ustawie Pgg, w tym przepisów dotyczących: umowy o ustanowieniu użytkowania górniczego, obowiązków podmiotów wynikających z ustawy i przepisów wykonawczych do tej ustawy, a także projektowanych zmian przepisów w zakresie dokumentacji mierniczo-geologicznej oraz stosowania wyrobów w zakładzie. Ponadto zaprezentowano schemat organizacyjny, kompetencje i zadania nadzoru górniczego. Spotkanie miało charakter informacyjny.  W dyskusji rozstrzygnięto wiele narastających wśród organizatorów ruchu turystycznego  wątpliwości. Ujawniły się dwa przeciwstawne stanowiska: rozszerzania nadzoru nad wszelkimi podziemnymi wyrobiskami (w tym jaskiniami), w których odbywa się „spontaniczny” ruch turystyczny oraz wyjęcia z nadzoru tych obiektów, które nie przechodziły formalnej procedury likwidacji zakładu górniczego. Przedstawiciele zabytkowych kopalń (Wieliczka, Bochnia, w Złotym Stoku) wskazywali korzyści wynikające ze współpracy z nadzorem górniczym oraz nowelizacji ustawy.

W Okręgowych Urzędach Górniczych i WUG są wytypowane osoby, które pomagają organizatorom ruchu turystycznego rozwiązać różne problemy i doradzają: kiedy i co należy zrobić oraz jakie dokumenty przygotować. W WUG za koordynację odpowiedzi na wszelkie pytania dotyczące zgodnego z wymogami PGG funkcjonowania zlikwidowanych podziemnych zakładów górniczych prowadzących działalność turystyczną, leczniczą i rekreacyjną odpowiada Adam Maj - główny specjalista Departamentu Górnictwa Podziemnego i Odkrywkowego. Pytania można kierować telefoniczne, pocztą elektroniczną lub tradycyjną: nr tel. 32/736 17 67; e-mail: a.maj@wug.gov.pl; adres: Departament Górnictwa Podziemnego i Odkrywkowego WUG, 40 – 055 Katowice, ul. Poniatowskiego 31.  Także w każdym z 11 Okręgowych Urzędów Górniczych, które będą nadzorowały „muzea” (według właściwości terytorialnej) zainteresowani uzyskają bezpłatna pomoc i poradę.

W 2002 r. nadzorem górniczym obejmowano ponad 5 tysięcy zakładów odkrywkowych, wydobywających kopaliny pospolite (surowce skalne, piaski, iły itd.). Żaden z tego powodu nie upadł, ani nie zaprzestał działalności. I tak samo będzie z trasami turystycznymi. Pierwszy rok objęcia nadzorem górniczym tras turystycznych w zlikwidowanych podziemnych kopalniach na pewno będzie przede wszystkim „edukacyjno – zaleceniowym”, a nie represyjno-mandatowy. Kontrole nadzoru górniczego będą ukierunkowane na pomoc i porady w zapewnieniu koniecznych standardów bezpieczeństwa turystom. Każdy zakład jest inny i nie da się kopiować wymogów bezpieczeństwa np. KS Wieliczki, w której jest szyb wyciągowy  na  sztolnie uranowe czy wyrobisko krzemionki.