Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 05/1999

Przedstawiono doświadczenia górnictwa światowego na temat wpływu wstrząsów górotworu no uszkodzenie lub zniszczenie wyrobisk podziemnych. Podkreślono znaczenie w tym względzie genezy dynamicznego oddziaływania, wynikającej z położenia ogniska wstrząsu w stosunku do rozpatrywanego wyrobiska oraz podano graniczne wartości maksymalnej prędkości drgań górotworu (PPV, m/s) powodujące uszkodzenie bądź zniszczenie wyrobiska. Na podstawie analizy statystyki tąpań w chodnikach kopalń węgla w GZW (za lata 1986-95) oraz ostatnio zaistniałych zawałów stropu w kopalniach rud miedzi (LGOM) wykazano, że wartości PPV odnoszące się do inicjacji tąpnięcia lub zawału stropu bądź uszkodzenia lub zniszczenia wyrobiska są zgodne z przedziałami przytaczanymi w literaturze światowej. Podano wnioski i zalecenia dotyczące oceny wstrząsów naturalnych jak i techniki strzelniczej w aspekcie możliwego uszkodzenia lub zniszczenia wyrobisk.

Technika satelitarna GPS znajduje coraz szersze zastosowanie w różnych dziedzinach działalności gospodarczej wymagających pozycjonowania punktów stałych i ruchomych na powierzchni ziemi. W zależności od potrzeb, dokładności oraz czasu określenia pozycji obserwacje satelitarne GPS można wykonywać metodą statyczną lub kinematyczną (RTK., DGPS). W pracy przedstawiono rozważania na temat wdrożenia metody statycznej GPS do monitorowania deformacji górotworu dużej kopalni odkrywkowej węgla brunatnego. Dokładność określenia deformacji przestrzennych obserwowanych punktów na poziomie +(5-10) mm pozwala na wykrywanie zagrożeń osuwiskowych i innych z dużym wyprzedzeniem. Zasygnalizowano również możliwość wdrożenia metody kinematycznej (RTK i DGPS) do procesu doskonalenia cyklu wydobywczego w górnictwie odkrywkowym.

No podstawie znajomości zjawisk zachodzących w górotworze odprężonym określono charakter zależności pomiędzy utrzymywaną rozpiętością oraz wysokością, a konieczną podpornością obudowy zmechanizowanej niezbędną dla zachowania poprawnych warunków wyrobisk ścianowych prowadzonych z zawałem stropu.

W artykule przedstawiono profilaktyczne azotowanie zrobów ściany zawałowej oraz przebieg zmian stężeń tlenku węgla w obiegowym prądzie powietrza wylotowego z tej ściany. Omówiono trzy warianty azotowania przeprowadzonego w różnych warunkach wentylacyjnych i przy różnych rozkładach pola potencjałów w obrębie tej ściany.

Artykuł dotyczy deformacji nieciągłych powierzchni terenu nad starym płytkim kopalnictwem węgla kamiennego w granicach miasta Jaworzna. Omówiono w nim zasięg dokonanej starej, płytkiej eksploatacji górniczej w granicach miasta. Scharakteryzowano stan zagrożenia powierzchni terenu ze strony starych, płytkich zrobów górniczych, szybów, szybików i upadowych z powierzchni.

W stropie karbonu kopalni "Morcinek" zalegają silnie zawodnione warstwy dębowieckie. Stwarzają one możliwość zagrożenia wodnego w wyrobiskach górniczych. W wodach tych warstw, które są odmiennej genezy, występu/g charakterystyczne dla nich zawartości jonów: baru, boru, amonu oraz izotopów radu (22ćRa i 228Ra). Stwierdzenie tego pozwoliło na wykorzystanie wskaźników hydrochemicznych opisujących stosunki stężeń jonów w wodach warstw dębowieckich do ich indentyfikacji. Spośród nich wybrano jako najprostszy do wykonania wskaźnik amonowo-chlorkowy. Wartość NH4+/CL- ponad 0,001 informuje, że woda dopływa z warstw dębowieckich, a więc może wystąpić zagrożenie wodne w kopalni.