Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 01/2000

Energia geotermalna jest wiarygodnym źródłem energii a została odkryta na zdecydowanej większości naszego globu. Jest ona użytkowana przez konwencjonalne technologie. Energia wód geotermalnych jest stosowana, w ogromnej skali, w komunalnych systemach ciepłowniczych przez ponad 50 lat, a do produkcji elektryczności w skali setek MWe przez ponad 30 lat. Prawidłowe udostępnienie energii geotermalnej zapewnia jej długotrwałe wykorzystanie. W porównaniu do większości innych źródeł energii, energia geotermalna jest względnie czysta, chociaż nie zawsze wolna od wpływu na środowisko. Najbardziej groźnymi skutkami, które mogą być spowodowane przez wykorzystanie energii geotermalnej są: zakłócenia powierzchniowe, osiadanie gruntu w wyniku wydobywania cieczy ze skał zbiornikowych, efekty termiczne i emisje substancji chemicznych.

Omówiono warunki górnicze i geologiczne oraz charakterystykę zabudowy powierzchni w rejonie wybierania pokładów 703/1-2 i 703/1-2 - 705/1 oraz 707/2 przez kopalnię "Marcel". Przedstawiono sposób prowadzenia obserwacji przyspieszeń na powierzchniowych stanowiskach pomiarowych dla oceny oddziaływania wstrząsów górotworu na obiekty budowlane w rejonie dzielnicy Nidobczyce i Centrum Radlina. Podano wyniki obserwacji sejsmologicznych oraz pomiarów przyspieszeń drgań gruntu na powierzchni w badanym rejonie.

W artykule omówiono podstawowe kierunki działania dla opanowania zagrożenia pożarami endogenicznymi występującymi w kopalniach węgla kamiennego. Wskazano na szerokie możliwości wykorzystania do tego celu pian chemicznych. Podano przykłady praktycznego zastosowania tych pian w kilku kopalniach, sygnalizując możliwość różnorodnego ich wykorzystania. Ponadto podano podstawowe warunki bezpieczeństwa, jakich należy przestrzegać przy prowadzeniu prac związanych z zastosowaniem tych środków.

Restrukturyzacja techniczna polskich kopalń wymaga nowego sposobu zarządzania kopalnią, a w szczególności pracą maszyn oraz organizacji służb technicznego nadzoru m.in. w celu wydłużenia czasu i efektywności pracy i wydłużenia czasu międzyawaryjnego. Eksploatacja w zrestrukturyzowanych kopalniach z kilkoma wysokowydajnymi rejonami wydobywczymi wymaga stosowania pełnego monitorowania i profilaktyki, która ograniczy do minimum konieczność wstrzymywania eksploatacji także ze względów bezpieczeństwa. Powstaje zatem konieczność stosowania nowoczesnych rozwiązań zarówno w zakresie eksploatacji jak i bezpieczeństwa oraz nadzoru dyspozytorskiego, a także wdrażania nowych systemów zabezpieczeń załóg górniczych.

Zamiarem autorów artykułu (oboje są psychologami), jest zwrócenie uwagi na duże znaczenie przeprowadzenia psychologicznych badań pracowników zakładów górniczych, przez zatrudniające wysokiej klasy psychologów i posiadające odpowiednie wyposażone pracownie. Stanowić one mogą poważny element profilaktyki w zakresie bezpieczeństwa pracy.

W artykule przedstawiono ocenę stopnia szkodliwości oddziaływania hałasu na środowisko w bliskim sąsiedztwie wentylatorów szybu kopalni. W oparciu o uzyskane wyniki pomiarów określono poziom hałasu w pobliżu stacji wentylatorów i zaprojektowano odpowiednią ochronę przeciwdźwiękową. Badania akustyczne rozkładu poziomu hałasu przeprowadzono przy stacji wentylatorów Szybu Cieszkowski kopalni Paryż. Otrzymane na podstawie tych badań wyniki i rozwiązania mogą być zastosowane przy projektowaniu ochrony przeciwdźwiękowej w innych kopalniach czy też obiektach posiadających podobne rozwiązania wentylacji.