Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 06/2000

W artykule omówiono problematykę aktualną i przyszłościową rekultywacji i końcowego zagospodarowania dużych wyrobisk odkrywkowych po eksploatacji węgla brunatnego. Szczególnie jaskrawo przedstawiono problemy jakie pojawią się w związku z rekultywacją końcową wyrobisk KWB "Turów" i "Bełchatów" gdzie głębokości wyrobisk będą sięgać 250 do 280 m. Podano również w oparciu o badania modelowe trzy warianty naturalnego napełniania wodą wyrobisk odkrywki Bełchatów i Szczerców przy założeniu odizolowania wysadu solnego Dębina dzielącego oba omawiane wyżej pola.

Artykuł zawiera analizę przepisów prawa odnośnie własności złóż kopalin, uwzględniając regulacje zawarte w Kodeksie Cywilnym w zakresie własności nieruchomości gruntowej. Na tle tej analizy autor przedstawia niektóre propozycje nowych rozwiązań, zgłaszane w trakcie prac Sejmu RP nad projektem ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze. Sformułowano polemiczne wnioski dotyczące tych propozycji.

W artykule przedstawiono wyniki obserwacji dotyczących detonowania kolumn materiału wybuchowego w długich otworach strzałowych stosowanych w górnictwie dla zwalczania zagrożeń naturalnych. Scharakteryzowano rezultaty testowych odstrzałów mających potwierdzić możliwość niecałkowitego detonowania każdorazowo kolumn materiału wybuchowego w długich otworach strzałowych przy inicjowaniu lontu detonującego zapalnikami elektrycznymi od wylotu otworu. Zaprezentowano proponowane przez autorów rozwiązanie eliminujące wady dotychczas stosowanej metody.

W artykule scharakteryzowano stan zagrożenia tąpaniami w polskim górnictwie podziemnym w 1999r. Omówiono wykorzystanie różnych metod oceny stanu zagrożenia tąpaniami oraz stosowane środki profilaktyki tąpaniowej. Przedstawiono wnioski wynikające z analizy stanu zagrożenia.

Trwająca obecnie restrukturyzacja górnictwa jest procesem długotrwałym, wpływającym nie tylko na gospodarkę ale również w dużym stopniu na poziom bezpieczeństwa w zakładach górniczych. Aktualnie na 63 istniejące zakłady górnicze wydobywające węgiel kamienny, 16 zakładów jest likwidowanych.

Przedstawiono analizę zabezpieczeń zwarciowych z uwzględnieniem wpływu temperatury kabli i przewodów, bocznych odpływów oraz wartości przyjmowanych napięć na wyniki obliczeń minimalnego prądu zwarcia. Określono stopień bezpieczeństwa wynikającego z ustalonych zasad doboru nastaw zabezpieczeń i rzeczywistego minimalnego prądu zwarcia.

W miarę postępu eksploatacji w Kopalni Węgla Brunatnego "Turów" stałemu istotnemu zwiększeniu ulegał wskaźnik nadkładu (N) do węgla (W), tzw. N:W. Jeszcze do niedawna wskaźnik ten wynosił 1,4:1 a po 2000 roku wynosił będzie 5,5:1. Obrazowo problem ten można przedstawić w ten sposób, że jeżeli dotychczas na 1 m3 węgla należało usunąć 1,4m3 nadkładu, to w najbliższym czasie wielkość ta wzrośnie do 5,5m3. Przewidywane przemieszczenie tak dużych mas skłoniło kopalnię do podjęcia decyzji o wprowadzeniu do eksploatacji nowego typu zwałowarek, o znacznie większej wydajności od obecnie stosowanych.