Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 03/2010

Określenie zawartości metanu w pokładach węgla jest ważnym krokiem do oceny zagrożenia metanowego w nowo rozcinanych partiach złoża. Prowadzenie eksploatacji o dużej koncentracji na coraz to większych głębokościach powoduje wzrost poziomu występujących równocześnie zagrożeń naturalnych (metanowego, pożarowego, tąpaniami, wyrzutowego), których wzajemne oddziaływanie ma charakter kumulacyjny. Celem niniejszej publikacji jest przedstawienie oceny stanu zagrożenia metanowego w południowo-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na tle budowy geologicznej złoża.

W wyniku prac badawczych prowadzonych w Katedrze Górnictwa Odkrywkowego opracowano oryginalną metodę dokumentowania robót strzałowych w otoczeniu kopalń odkrywkowych. Zbudowano również komputerowe systemy pomiarowo-analityczne, które znalazły zastosowanie w kopalniach jako Kopalniana Stacja Monitoringu Drgań KSMD i Mała Stacja Monitoringu Drgań Explo 504. W artykule zwrócono uwagę na możliwości analityczne systemów oraz dokumentowanie i archiwizowanie poziomu ich oddziaływania w sposób ciągły. Artykuł przedstawia również propozycję powołania w AGH Laboratorium dokumentowania oddziaływania robót strzałowych w otoczeniu.

Artykuł przedstawia wyniki badań mających odpowiedzieć na pytanie, czy i w jakich warunkach wewnętrzny wybuch mieszaniny metanu z powietrzem może być źródłem zwarcia. Badania zdolności zapoczątkowania zwarcia łukowego w osłonie ognioszczelnej pokazują, iż istnieją mniejsze niż te określone normą zakresy odstępów izolacyjnych, dla których jest możliwe zainicjowanie takiego zwarcia przez wybuch mieszaniny metanu z powietrzem. Ryzyko zwiększa obecność pyłu węglowego we wnętrzu osłony.

W artykule przedstawiono podstawowe dane o wypadkowości w górnictwie na tle całego kraju. Następnie omówiono zagadnienia związane z badaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zwracając szczególną uwagę na zagrożenia naturalne występujące w górnictwie. Na końcu omówiono rolę czynnika ludzkiego jako przyczyny wypadków przy pracy w górnictwie.