Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 06/2010

W niniejszej pracy przestawiono realizację zrównoważonego rozwoju w zakładach Górniczych Południowego Koncernu Węglowego S.A. poprzez przyjęty program wdrażania nowych technologii poprawiających jakość, bezpieczeństwo i higienę pracy oraz działania środowiskowe związane z ograniczaniem ilości wytwarzanych odpadów wydobywczych, głębokie przetwarzanie materiałów towarzyszących wydobyciu i produkcji węgla w produkty o praktycznym zastosowaniu. Przedstawiono obok planowanych działań inwestycyjno organizacyjnych procesy przetwarzania odpadowych mułów węglowych na granulat mułowy, przetwarzania skały płonnej na kruszywo lub mieszanki kruszywowe ulepszone spoiwami, oraz metody zagospodarowania odpadów wydobywczych na dole Zakładu Górniczego Sobieski lub przez inne podmioty prowadzące odzysk poprzez rekultywację.

W artykule przedstawiono skomplikowaną technologię eksploatacji pokładów węgla partii Podłęże pod rzeką Przemszą i osadnikiem Biały Brzeg. W trakcie eksploatacji nie występowały istotne dopływy wody. Naruszenie górotworu eksploatacją spowodowało wtórne spękania. W szczególności zwiększone dopływy wody wystąpiły w strefach uskokowych. Na powierzchni terenu dla przeciwdziałania powodzi zabudowano obwarowanie do wysokości 5 m.

W artykule przedstawiono aktywność sejsmiczną górotworu w pokładzie 209 partii „E – Wschód” i partii „Wschód” na tle budowy geologicznej złoża. Scharakteryzowano zagrożenie tąpaniami oraz zagrożenie sejsmiczne na powierzchni terenu. Omówiono metody stosowanej profilaktyki. Na podstawie wyników z prowadzonego monitoringu sejsmiczności oceniono skuteczność stosowanej profilaktyki.

W artykule został przedstawiony opis systemu rejestracji wstrząsów górotworu prowadzonej przez Południowy Koncern Węglowy S.A. Zakład Górniczy Sobieski. Przedstawiono sejsmiczność towarzyszącą eksploatacji pokładów węgla w rejonie miasta Jaworzno w latach 1984-2009. Omówiono sposób obserwacji aktywności sejsmicznej przez Górnośląską Regionalną Sieć Sejsmologiczną Głównego Instytutu Górnictwa. Opisana została budowa Systemu Obserwacji Sejsmologicznej „SOS”. Przedstawiono programy wykorzystywane do analizy sygnałów sejsmicznych - Sejsgram i Multilok.

W artykule przedstawiono problematykę zastosowania metod geofizycznych i geodezyjnych do oceny zagrożenia zapadliskowego wynikającą z dotychczasowego doświadczenia autorów w prowadzeniu tego rodzaju badań na terenach pogórniczych. Omówiono specyfikę badań geofizycznych i geodezyjnych z punktu widzenia możliwości pomiarowych i interpretacyjnych. Podkreślono zalety i ograniczenia obu metod. Przedstawiono przykład zastosowania metod geofizycznych i geodezyjnych do oceny zagrożenia zapadliskowego w rejonie starego, zlikwidowanego szybu na terenie pogórniczym eksploatacji rud galmanu.