Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 05/2015

W artykule opisano problemy występujące w czasie użytkowania lutni wirowej wyposażonej w dyszę wirującą (zawirowywacz) i klapę regulowaną ręcznie. W latach 90. ubiegłego wieku stosowane były lutnie wirowe z klapą sterowaną automatycznie z pulpitu kombajnisty. Uruchomienie organu urabiającego kombajnu powodowało automatyczne zamknięcie klapy siłownikiem hydraulicznym w lutni wirowej i natychmiastowe jej otwarcie przy zaniku sterowania z pulpitu kombajnisty, co utrzymywało lutniociąg tłoczący zawsze otwarty. Kolejnym rozwiązaniem technicznym w lutni wirowej było zastosowanie dyszy wirującej napędzanej silnikiem elektrycznym, który usunął szereg problemów występujących przy hydraulicznym sterowaniu klapą. Stosowanie obecnie produkowanych lutni wirowych, wyposażonych równocześnie w dyszę wirującą i klapę zamykającą regulowaną ręcznie stwarza duże niebezpieczeństwo dla załogi pracującej w drążonym wyrobisku.

W artykule przedstawiono zagadnienie oddziaływania wstrząsów górotworu, powodowanych eksploatacją górniczą, na istniejącą sieć gazową. Rozpatrzono wpływ fal sejsmicznych na elementy tej sieci, takie jak proste odcinki przewodów, załomy i trójniki. Przedstawiono przykład analizy oddziaływania wstrząsu górniczego na gazociąg stalowy oraz sposób oceny odporności dynamicznej gazociągów.

W artykule przedstawiono propozycję opisu deformacji powierzchni w oparciu o wzory teorii Knothego–Budryka, z wykorzystaniem dwóch składowych funkcji wpływów o różnych promieniach rozproszenia wpływów r, zgodnie z założeniami przyjętymi przez J. Białka. Dla dziesięciu linii obserwacyjnych porównano wyniki otrzymanych parametrów metodą klasyczną (a, tgβ) i dwumodalną (a, tgβ₁, tgβ₂) z wartościami wyznaczonymi z pomiarów geodezyjnych. Określono zależności parametrów stosowanych w zaproponowanej metodzie od stopnia asymetrii niecki obniżeniowej i powierzchni pól eksploatacyjnych.

W artykule przedstawiono metodę oceny cech jakościowo-użytkowych półmasek filtrujących powszechnie stosowanych w polskim górnictwie węgla kamiennego. Opisano sposób przeprowadzania badań ankietowych wśród pracowników narażonych na długotrwałą ekspozycję szkodliwych dla zdrowia pyłów kopalnianych. Zaprezentowano autorski algorytm obliczeniowy stopnia ważności cech jakościowo-użytkowych półmasek filtrujących. Przeprowadzone badania pozwoliły na wyznaczenie hierarchii ważności jedenastu cech jakościowo-użytkowych półmasek i ustalenie ich odpowiednie wagi.

Podstawą utrzymywania wymaganego poziomu bezpieczeństwa pracy w górnictwie jest właściwe monitorowanie zagrożeń naturalnych. W zakresie zwalczania zagrożenia wybuchem pyłu węglowego służby pyłowe w kopalniach zobowiązane są do okresowej kontroli poziomu zabezpieczenia pyłu kopalnianego przed wybuchem pyłu węglowego. Kontrola ta polega między innymi na oznaczaniu zawartości części niepalnych i wody w zalegającym pyle kopalnianym oraz na pomiarze intensywności osiadania pyłu. Obecnie oznaczenie zawartości wody w pyłach kopalnianych wykonuje się na podstawie Polskich Norm dotyczących paliw stałych, które jednak nie uwzględniają właściwości pyłów kopalnianych. W artykule przedstawiono opracowaną w Kopalni Doświadczalnej „Barbara” GIG metodę oznaczania zawartości wody przemijającej i higroskopijnej w pyłach kopalnianych oraz wyniki pomiarów przeprowadzonych w celu weryfikacji metody.