Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie Numer 05/2024

W pracy przedstawiono zmiany przepisów regulujących kwalifikacje górnicze i szkolenia w górnictwie, począwszy od rozwiązań przyjętych w II Rzeczypospolitej, aż po obecny stan prawny. Opisano też wpływ przepisów dotyczących kwalifikacji górniczych i szkoleń na stan bezpieczeństwa w górnictwie.

Artykuł przedstawia zmiany w zakresie kwalifikacji w górnictwie, jakie wprowadziła ostatnia nowelizacja ustawy - Prawo geologiczne i górnicze. Omawia też przepisy przejściowe, umożliwiające kontynuowanie wykonywania czynności powierzonych przez pracodawcę osobom kierownictwa i dozoru ruchu na podstawie uchylonego art. 58 ust. 7 pkt 1 ustawy. Przedstawia szczególnie sytuacje objęte przepisem przejściowym, rozumienie powierzenia wykonywania czynności przez pracodawcę i podejście do kwalifikacji powierzonych przez firmy usługowe.

Konsekwencją polityki Unii Europejskiej, w szczególności Europejskiego Zielonego Ładu, jest m.in. stopniowa likwidacja górnictwa węglowego w Polsce. Ochroną czynnych kopalń sąsiadujących ze zlikwidowanymi przed zagrożeniem wodnym zajmuje się Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A., pompując rocznie ok. 100 mln m3 wody z kopalń zlikwidowanych. Wiąże się to z wysokimi kosztami zakupu ok. 300 GWh energii elektrycznej rocznie. Ograniczenie kosztów funkcjonowania spółki jest możliwe m.in. przez budowę własnych źródeł OZE, w tym hydrogeneratorów. Pierwszy z nich, wykorzystujący 225-metrowy spadek wody w szybie, zabudowano w 2023 r. w Pompowni Stacjonarnej „Boże Dary”. Umożliwia on produkcję ok. 3,18 MWh własnej energii elektrycznej dziennie. Analiza ekonomiczna określiła czas zwrotu nakładów inwestycyjnych na 6,41 lat. Oprócz szybkiego zwrotu nakładów inwestycyjnych, do zalet przedmiotowej inwestycji należy częściowe pokrycie zapotrzebowania energetycznego pompowni „zieloną” energią oraz wzrost bezpieczeństwa dostawy energii.