05.01.2012

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 12.01.2012 r.

I N F O R M A C J A Nr 1/2012/EW

o pożarze endogenicznym, zaistniałym w dniu 5.01.2012 r. o godzinie 7³⁵,
w Katowickim Holdingu Węglowym S.A. KWK „Wujek” w Katowicach Ruch „Wujek”.

Pożar endogeniczny zaistniał w ścianie VIII w pokładzie 405, na poziomie 680 m, prowadzonej w sąsiedztwie ściany VII. Obie ściany wybierano systemem poprzecznym z podsadzką hydrauliczną, na wysokość do 3,4 m, w otoczeniu zrobów podsadzkowych dokonanej wcześniej eksploatacji. Pokład 405, o miąższości do 4,1 m i nachyleniu 4-6^o, zaliczony został do II i III kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz III grupy skłonności węgla do samozapalenia. Ściana VIII przewietrzana była powietrzem w ilości ok. 800 m³/min, doprowadzanym dowierzchnią 8 zachód, a po przewietrzeniu ściany, prąd powietrza kierowano do sąsiedniej ściany VII. Po przewietrzeniu ścian powietrze odprowadzano dowierzchnią 6 wschód, skąd drogami wentylacyjnymi do szybów wentylacyjnych W-I i W-II.

Od listopada 2011 r. postęp ściany VIII został spowolniony, w związku z uskokiem o zrzucie do 2,7 m, który ujawnił się w ścianie, w sąsiedztwie dowierzchni 8 zachód. Do dnia 4.01.2012 r., na podstawie prób do wczesnego wykrywania pożarów, a także precyzyjnej analizy chromatograficznej, nie stwierdzano wzrostu zagrożenia pożarowego w rejonie.
W dniu 5.01.2012 r., około godziny 4⁵⁰ , na analizatorze CO, zabudowanym w dowierzchni 6 wschód (w prądzie powietrza odprowadzanym ze ścian VII i VIII), stwierdzono wzrost zawartości tlenku węgla powyżej 26 ppm, który początkowo interpretowano jako efekt robót strzałowych wykonywanych w tym wyrobisku przed frontem ściany VII. Wskazania analizatora systematycznie rosły osiągając, około godziny 7⁰⁰, wartość 100 ppm. W rejon skierowano dyżurujący zastęp ratowniczy, który stwierdził podwyższone zawartości CO w ścianie VIII, w rejonie skrzyżowania z dowierzchnią 8 zachód. O godzinie 7³⁵ rozpoczęto akcję ratowniczą (przeciwpożarową), polegającą na zabezpieczeniu dojść do strefy zagrożenia posterunkami zabezpieczającymi, doprowadzeniu do dowierzchni 6 wschód, na północ od ściany VII, linii chromatograficznej dla kontroli stężeń gazów pożarowych oraz wtłaczaniu wody do otworów odwierconych od strony dowierzchni 8 zachód do warstwy węgla w stropie ściany, celem aktywnego ugaszenia pożaru. W strefie zagrożenia, obejmującej wyrobiska przyścianowe ściany oraz wyrobiska, którymi odprowadzano powietrze do szybów wentylacyjnych, nie byli zatrudnieni pracownicy. W związku ze stwierdzonym wzrostem zagrożenia opracowano plan prac, który przewidywał między innymi izolację rejonu ścian VII i VIII korkami podsadzkowymi w dowierzchniach 8 zachód i 7 oraz korkiem wodnym w dowierzchni 6 wschód. Dla ciągłej kontroli parametrów atmosfery, w rejonie zagrożenia, do dowierzchni 7 i 8 zachód doprowadzono dodatkowo dwie linie chromatograficzne.

Prace wykonywano z udziałem zastępów ratowniczych własnych kopalni, kopalń sąsiednich oraz zastępów CSRG i OSRG w Bytomiu.

Wyniki analiz chromatograficznych prób powietrza, pobranych z linii doprowadzonej do dowierzchni 6 wschód (wylotowy prąd powietrza) w dniu 5.01.2012 r. o godzinie 18⁰⁰, przedstawiały się następująco:

W dniu 7.01.2012r. zakończono izolację rejonu, zgodnie z założeniami planu prac, a o godzinie 21³⁰ przedstawiciel CSRG S.A. dokonał odbioru korków przeciwwybuchowych w dowierzchniach przyścianowych ścian VII i VIII. Po upływie 24 godzinnego okresu wyczekiwania, w dniu 8.01.2012r. o godzinie 22¹⁷, kierownik akcji zakończył akcję przeciwpożarową.

Nadzór nad prowadzoną akcją przeciwpożarową sprawował Okręgowy Urząd Górniczy w Katowicach.

Prawdopodobną przyczyną pożaru endogenicznego, wg wstępnych ustaleń, było samozapalenie się spękanego węgla pokładu 405, pozostawionego w stropie ściany VIII, w sąsiedztwie uskoku o zrzucie do 2,7 m, w rejonie skrzyżowania ściany VIII z dowierzchnią 8 zachód, w następstwie niekontrolowanej migracji powietrza przez strefę uskokową.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.