11 03 2017

Wyższy Urząd Górniczy

Departament Górnictwa

Otworowego i Wiertnictwa                                                      

Katowice, dnia 20 marca 2017 r.

INFORMACJA Nr 14/2017/EW

o zapaleniu metanu, zaistniałym w dniu 11 marca 2017 r. o godzinie 3⁴⁵ w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. KWK „Budryk” w Ornontowicach, w pochylni odstawczej B-1 w pokładzie 401, drążonym przez Bytomski Zakład Usług Górniczych Sp. z o.o. z siedzibą w Zabrzu.

Zapalenie metanu miało miejsce w przodku drążonej pochylni odstawczej B-1 w pokładzie 401 na poziomie 1050 m.

Pokład 401 o grubości od 1,2 m do 3,1 m i nachyleniu około 2°, zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego i klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego. W rejonie drążonej pochylni odstawczą B-1 metanonośność pokładu 401 dochodziła do 10,7 m³CH₄/Mg_csw, a wyrobisko zaliczono do stopnia „c” niebezpieczeństwa wybuchu metanu. W spągu pokładu 401 zalega warstwa łupku ilastego o grubości 2,9 m, a następnie warstwa piaskowca o grubości 10,6 m, warstwa łupku piaszczystego o grubości 2,5 m oraz warstwa łupku ilastego o grubości 0,9 m. W odległości około 17 m pod pokładem 401 zalega pokład 402 o grubości 2,4 m.

Pochylnia odstawcza B-1 drążona była z chodnika B-4 przy użyciu kombajnu chodnikowego typu AM–50-Bumech/Z1, którym między innymi urabiano występujący w przekroju wyrobiska łupek ilasty i łupek z węglem. Obudowę pochylni stanowiły odrzwia typu ŁP10/V32/A, budowane w odstępach 0,75 m i stabilizowane rozporami dwustronnego działania. W przodku wyrobiska opinkę stropu stanowiły siatki łańcuchowo-węzłowe, a ociosów siatki zaczepowe. Pochylnia odstawcza B-1 przewietrzana była wentylacją lutniową kombinowaną z zastosowaniem wentylatora typu WLE-1013B/E współpracującego z lutniociągiem elastycznym o średnicy 1200 mm, którym doprowadzano do przodka powietrze w ilości około 400 m³/min. Do dnia 11 marca 2017 r. pochylnię wydrążono na odcinku 434 m, przy docelowej długości 750 m.

W dniu 11 marca 2017 r. na zmianie „D” rozpoczynającej się o godzinie 0⁰⁰, sztygar zmianowy oddziału BZUG Sp. z o.o. skierował 5 pracowników do pochylni odstawczej B-1 w pokładzie 401, w tym 4 pracowników do drążenia wyrobiska. Do obsługi energomechanicznej wyznaczony został ślusarz oraz sztygar zmianowy tego oddziału. Ponadto w wyrobisku tym 2 pracowników Zakładu Wierceń Kotwienia i Usług Górniczych „BPW” Sp. z o.o. w Zabrzu, wierciło otwór w spągu wyrobiska, przy użyciu wiertnicy typu DIAMC 262, zabudowanej w odległości około 174 m od przodka. W pochylni odstawczej B-1 prowadzono urabianie kombajnem, pomimo że brak było: 2 noży kombajnowych w głowicy urabiającej oraz brak było filtrów w instalacjach doprowadzających do kombajnu wodę i sprężone powietrze. Niesprawne było również zewnętrzne zraszanie powietrzno-wodne, a czujnik przepływu wody typu DAK 25 zabudowany w instalacji wodnej kombajnu był ustawiony na wartość 10 l/min zamiast 57 l/min.

Około godziny 3⁴⁵, po urobieniu kombajnem calizny w przodku wyrobiska, w trakcie ładowania urobku, po zachodniej stronie przodka doszło do krótkotrwałego zapalenia metanu wypływającego z pryzmy zalegającego urobku. Płomień o wysokości około 0,5 m i szerokości około 2,5 m ugasił kombajnista z przodowym przy użyciu 2 gaśnic, w tym 1 pianowej i 1 proszkowej. Po ugaszeniu palącego się metanu, 9 pracowników zatrudnionych w pochylni odstawczej B-1 wycofało się bez użycia aparatów ucieczkowych do chodnika B-4. Żaden z tych pracowników nie zgłosił wypadku.

Prawdopodobną przyczyną zapalenia metanu w przodku pochylni odstawczej B-1 w pokładzie 401, było iskrzenie spowodowane pracującym kombajnem.

W związku z zaistniałym zapaleniem metanu Dyrektor OUG w Gliwicach w dniu 11 marca 2017r. wydał decyzję wstrzymującą ruch zakładu górniczego w części dotyczącej drążenia pochylni odstawczej B–1 w pokładzie 401, do czasu:

• zabudowy filtra powietrza w instalacji doprowadzającej do kombajnu sprężone powietrze,
• zabudowy filtra w instalacji doprowadzającej do kombajnu wodę,
• udrożnienia dysz zraszających powietrzno – wodnych typu 3/8TF10FCN7 zabudowanych w dwuczynnikowych bateriach zraszających,
• ustawienia czujnika przepływu wody typu DAK 25 zabudowanego w instalacji wodno – zraszającej kombajnu na wartość 57l/min,
• uzupełnienia brakujących noży kombajnowych w prawej głowicy urabiającej,
• zweryfikowania projektu technicznego „drążenia pochylni odstawczej B-1 w pokł. 401” z dnia 16 listopada 2016r., zatwierdzonego w dniu 16 listopada 2016r. przez kierownika ruchu zakładu górniczego, w szczególności w zakresie przewietrzania i zwalczania zagrożenia metanowego oraz „obliczeń rurociągów przeciwpożarowych dla pochylni odstawczej B-1 w pokł. 401”,
• przeanalizowania zweryfikowanego projektu technicznego „drążenia pochylni odstawczej B-1 w pokł. 401” zatwierdzonego w dniu 16 listopada 2016r. przez kierownika ruchu zakładu górniczego, przez kopalniane zespoły do spraw zagrożeń w składzie poszerzonym o specjalistów.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.