18.01.2011

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-4/gg-12/2011

Katowice, dnia 25.01.2011 r.

I N F O R M A C J A Nr 4/2011 śm/EW

w sprawie wypadku śmiertelnego, zaistniałego w dniu 18.01.2011 r. około godz. 2015 w Kopalni „Olkusz-Pomorzany” należącej do Zakładów Górniczo - Hutniczych „Bolesław” S.A. w Bukownie, któremu uległ górnik przodowy, lat 41, pracujący w górnictwie 19 lat.

Wypadek miał miejsce w chodniku poszukiwawczym 7009 na poz. +250 m n.p.m. tj. na głębokości około 76 m, w rejonie oddziału wydobywczego O/VI Kopalni „Olkusz - Pomorzany”.

Złoże rud cynku i ołowiu w rejonie oddziału O/VI zostało zaliczone do I stopnia zagrożenia wodnego. Drążenie chodnika poszukiwawczego 7009 w bloku hektarowym 1724 rozpoczęto w dniu 14 stycznia 2011 r. Chodnik wykonywany był w obudowie kotwowej typu Olkusz 16A o dł. żerdzi 1,6 m w siatce kotwienia 1,0 m x 1,0 m. Chodnik drążono przy użyciu materiału wybuchowego, inicjowanego zapalnikami elektrycznymi. Długość wydrążonego chodnika wynosiła 12,6 m, a jego wymiary: szerokość 5,9 m, wysokość 5,2 m. Wyrobisko przewietrzane było przez dyfuzję. Drążenie chodnika wykonywano na podstawie projektu technicznego wraz z technologią wykonywania robót zatwierdzonego przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego w grudniu 2010 r. Otwory strzałowe oraz otwory kotwowe wiercono przy użyciu samojezdnego wozu wiertniczego z napędem spalinowym typu SWW.

W dniu 18.01.2011 r. na zmianie II w oddziale wydobywczym O/VI zatrudnionych było 32 pracowników. Sztygar zmianowy skierował trzech pracowników tj. przodowego-górnika strzałowego, górnika i operatora samojezdnego wozu wiertniczego typu SWW nr zakładowy 50 do prac związanych z wierceniem otworów strzałowych w chodniku poszukiwawczym 7009.

Po godzinie 1900 operator samojezdnego wozu wiertniczego przejechał wozem wiertniczym do chodnika poszukiwawczego 7009 i rozpoczął wiercenie otworów strzałowych o długości 2,0 m, pomimo niezabezpieczonego obudową kotwową stropu na długości około 1,5 m i ociosów na całej długości wyrobiska, co było niezgodne z ustaleniami projektu technicznego i technologią robót. Około godziny 1950 do przodka chodnika przybył górnik przodowy. Operator wozu wiertniczego rozpoczął wiercenie trzeciego otworu strzałowego w rzędzie przy spągu, mimo, że w przodku znajdował się przodowy, co było zabronione w „Instrukcji bezpiecznej obsługi samojezdnego wozu wiercącego SWW typu Face Master 2.0”, z którą operator był zapoznany. Górnik przodowy rozpoczął czyszczenie otworów strzałowych pomimo nie zabezpieczonego stropu, w czasie gdy operator wiertnicy wiercił otwory strzałowe. Operator wozu wiertniczego nie wycofał górnika przodowego z przodka poza zasięg pracującej wiertnicy. Około godziny 2015 w czasie wiercenia czwartego otworu strzałowego przy spąg nastąpiła detonacja materiału wybuchowego, która spowodowała częściowe urobienie calizny po zachodniej (lewej) stronie w przyspągowej części czoła przodka. Przemieszczające się odłamki skalne uderzyły górnika przodowego powodując liczne obrażenia głowy i klatki piersiowej.

Wypadek zauważył operator wozu wiertniczego, który wraz z górnikiem wykonującym obrywkę stropu i ociosów w chodniku poszukiwawczym 6185 w rejonie skrzyżowania z chodnikiem poszukiwawczym 7009, natychmiast udali się do poszkodowanego górnika przodowego. Po wytransportowaniu poszkodowanego w rejon skrzyżowania chodnika poszukiwawczego 7009 z chodnikiem poszukiwawczym 6185, udzielili mu pierwszej pomocy przedmedycznej.

Poszkodowany został wytransportowany na powierzchnię około godziny 2030 gdzie czekała karetka pogotowia. Około godziny 2115 prowadzący akcję reanimacyjną lekarz stwierdził zgon poszkodowanego.

Przyczyną wypadku było uderzenie górnika przodowego odłamkami skalnymi na skutek detonacji materiału wybuchowego znajdującego się w resztce otworu strzałowego, nawierconego podczas wiercenia otworów strzałowych samojezdnym wozem wiertniczym typu SWW.

W związku z zaistniałym wypadkiem śmiertelnym Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie nakazał:

  1. Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej chodnika poszukiwawczego 7009 w bloku hektarowym 1724 do czasu usunięcia nieprawidłowości polegających na:
    a) zabezpieczeniu stropu czoła przodka obudową,
    b) oberwania w strefie przyprzodkowej ociosów wyrobiska z brył górotworu stwarzających zagrożenie,
    c) oznakowaniu resztek odpalonych otworów (fajek),
    d) zakotwieniu ociosów wyrobiska.
  2. Przeprowadzić kontrolę stanu wyrobiska i jego obudowy na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego.
  3. Przeprowadzić kontrolę odstrzelonego urobku w czole chodnika poszukiwawczego 7009 w celu znalezienia ewentualnych środków strzałowych pochodzących z niewypału.
  4. Dalsze drążenie chodnika poszukiwawczego 7009 prowadzić na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego ze szczególnym uwzględnieniem sposobu wykonania robót strzałowych oraz wykonywania obudowy kotwowej w czole chodnika poszukiwawczego 7009.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Krakowie.

do góry