19.12.2011

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-26/gem-15/2011

Katowice, dnia 28.12.2011 r.

I N F O R M A C J A Nr 26/2011/EW

w sprawie wypadku śmiertelnego, zaistniałego w dniu 19.12.2011 r., około godziny 815 w Kopalni Węgla Brunatnego „Konin” w Kleczewie S.A. na odkrywce „Jóźwin”, któremu uległ monter konstrukcji stalowych zatrudniony w firmie obcej FUGO S.A. w Koninie, lat 43.

Wypadek zaistniał w czasie wykonywania prac związanych z naprawą gwarancyjną napędu koła czerpakowego koparki SRs-1800/2 wykonywaną przez FUGO S.A. w Koninie. Koparka SRs-1800/2 jest koparką wieloczerpakową, kołową, urabiającą II piętro nadkładowe.
W dniu 01.12.2011 na koparce SRs-1800/2 stwierdzono uszkodzenie w zespole napędowym mechanizmu urabiania. Uszkodzeniu uległo złącze śrubowe połączenia membrany małej z wałem wyjściowym przekładni napędu koła czerpakowego.

Od dnia 05.12.2011 r. pracownicy FUGO S.A. prowadzili remont koparki. Przy remoncie pracownicy korzystali z podnośnika koszowego, zamontowanego na samochodzie marki „Mercedes”, wynajętego przez FUGO S.A. od Zakładu Usługowego „Janiak”. Podnośnik koszowy obsługiwał operator - pracownik w/w zakładu usługowego.

W dniu 19.12.2011 r. na zmianie pierwszej, trwającej od godz. 600 do 1400, pracownicy firmy FUGO mieli zamontować nową membranę na wale przekładni napędu koła czerpakowego. Około godz. 700 pięcioosobowa brygada, wraz z operatorem podnośnika koszowego, przybyła na tymczasowy plac remontowy koparki SRs-1800/2.

W celu zamontowania membrany, ważącej około 80 kg, zamocowano ją w pozycji pionowej, za pomocą liny konopnej, do boku kosza podnośnika. Następnie operator podnośnika uruchomił jego silnik i na głównym pulpicie sterowniczym przełączył sterowanie podnośnika na sterowanie miejscowe znajdujące się w koszu. Dwóch monterów, z których jeden posiadał uprawnienia, sterując koszem podjechało do czopa wału tak, że osie otworu membrany i wału pokryły się (na wysokość ok. 4,8 m od poziomu terenu) i wsunęli membranę na koniec wału. Następnie usunęli zabezpieczenie z liny konopnej i wspólnie przesunęli membranę, wzdłuż wału do czopa przekładni, na odległość ok.1,6 m.

Po wykonaniu tej operacji obniżyli kosz do poziomu terenu w celu pobrania śrub technologicznych M20 i narzędzi. Po ponownym wejściu pracowników do kosza, mieli oni podjechać do wstawionej wcześniej membrany na wał przekładni napędu koła czerpakowego, po czym skręcić membranę z czopem wału przekładni, za pomocą śrub M20, w celu rozwiercenia wspólnych otworów w czopie wału przekładni i membranie, a następnie skręcić je śrubami pasowanymi.

W trakcie ponoszenia kosza, jeden z monterów stał po prawej stronie kosza, a po lewej stronie, przy wejściu do kosza, stał drugi monter, który obsługiwał pulpit sterowniczy, znajdujący się w lewym rogu kosza, po stronie ramienia wysięgnika.
Około godz. 815 kosz, z nie wyjaśnionych przyczyn, przemieścił się w niekontrolowany sposób powyżej poziomu roboczego, co spowodowało, że monter, który stał po lewej stronie kosza, został dociśnięty, na wysokości klatki piersiowej, do wału przez górną krawędź kosza i pulpit sterowniczy. Drugi z monterów, znajdujący się w koszu po lewej stronie, został oddzielony wałem od uwięzionego pracownika. Monterzy zaczęli wzywać pomocy. Operator podnośnika koszowego, podjął próbę przełączenia sterowania podnośnika na sterowanie z głównego pulpitu (znajdującego się na boku konstrukcji samochodu), lecz nie mógł go przełączyć, jak również nie mógł odjechać podnośnikiem w celu uwolnienia zakleszczonego poszkodowanego. Najprawdopodobniej dociskające się plecy poszkodowanego do pulpitu sterowniczego spowodowały zablokowanie się układu sterowania.

Próby rozbicia młotem ścian kosza, odciąganie z wykorzystaniem wciągników łańcuchowych nie dawały oczekiwanych rezultatów. Dopiero użycie palnika gazowego i przepalenie dźwigni przegubu podtrzymującego kosz powodowało jego obniżenie i uwolnienie poszkodowanego po ok. 30 minutach uwięzienia. Uwolniony poszkodowany był nieprzytomny, a do czasu przybycia pomocy medycznej, był reanimowany przez współpracowników i osoby z obsługi koparki. W czasie uwalniania poszkodowanego wezwano pogotowie ratunkowe, które przybyło na miejsce wypadku około godz. 840 . Ratownicy medyczni prowadzili dalsze czynności reanimacyjne i około godz. 930 poszkodowany został przewieziony karetką pogotowia do szpitala w Koninie, gdzie w wyniku doznanych urazów zmarł ok. godz. 1615.

Przyczyną wypadku było dociśnięcie poszkodowanego przez kosz podnośnika hydraulicznego do wału koła czerpakowego koparki SRs-1800/2.

W czasie przeprowadzonych badań na zawartość alkoholu, pracowników brygady remontowej, stwierdzono, że operator podnośnika koszowego z firmy Zakład Usługowy „Janiak” posiadał w wydychanym powietrzu 0,7 promila alkoholu.

W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Poznaniu nakazał:

  1. Sprawdzenie prawidłowości stosowanych rozwiązań technicznych sterowania mechanizmem podnoszenia kosza podnośnika koszowego, zamontowanego na samochodzie marki Mercedes nr rej. PKN9KA7. W tym celu należy zabezpieczyć urządzenie z podnośnikiem koszowym przed dostępem osób nieupoważnionych do czasu przeprowadzenia niezbędnych badań.
  2. Przedstawienie Dyrektorowi Okręgowego Urzędu Górniczego w Poznaniu wyników z wykonanych czynności sprawdzających określonych w pkt. 1 – w terminie do dnia 31 stycznia 2012 r.
    Sprawdzenie polegać ma na wykonaniu ekspertyzy w zakresie określenia przyczyny:
    - niekontrolowanego przemieszczania się kosza podnośnika,
    - braku możliwości zablokowania położenia kosza,
    - braku możliwości awaryjnego opuszczenia kosza.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Poznaniu.

do góry