22 04 2025

    Wyższy Urząd Górniczy
            Departament
Warunków Pracy i Szkolenia        Katowice, dnia  23 maja 2025 r.

INFORMACJA Nr 17/2025/EW

o niebezpiecznym zdarzeniu w związku z wykonywaniem robót strzałowych - przemieszczenie odłamków skalnych poza strefę zagrożenia rozrzutem, zaistniałym w dniu 22.04.2025 r. około godziny 13³² w Kopalni i Prażalni Dolomitu „Żelatowa”, należącej do przedsiębiorcy Kopalnia i Prażalnia Dolomitu „Żelatowa” S.A. z siedzibą w Chrzanowie.

Kopalnia i Prażalnia Dolomitu „Żelatowa” eksploatuje dolomity triasowe systemem ścianowym i zabierkowym, w wyrobisku wgłębnym, pięcioma piętrami eksploatacyjnymi na podstawie zatwierdzonego przez Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie planu ruchu na okres od 11.07.2024 r. do 10.07.2030 r. Eksploatacja złoża prowadzona jest głównie z użyciem materiałów wybuchowych.

W dniu 22.04.2025 r. około godziny 13³² w Kopalni i Prażalni Dolomitu „Żelatowa” w północno-wschodniej części obszaru górniczego „Żelatowa I” na poziomie 288 prowadzono roboty strzałowe rozluzowujące caliznę, metodą długich otworów, polegające na ładowaniu i odpaleniu otworów strzałowych odwierconych w dniu 17.04.2025 r. Roboty strzałowe były wykonywane przez pracowników własnych przedsiębiorcy na podstawie dokumentacji strzałowej zatwierdzonej przez KRZG. Parametry robót strzałowych zostały wyznaczone zgodnie z ekspertyzą rzeczoznawcy ds. ruchu zakładu górniczego. Strefa zasięgu rozrzutu odłamków skalnych, ustalona przez rzeczoznawcę, wynosi 75 m dla strzelań na rozluzowanie. W granicach wyznaczonej strefy zagrożenia rozrzutem odłamków skalnych nie ma obiektów budowlanych. Całkowity ładunek odpalonej serii wyniósł 83 kg w 6 otworach o długości od 6,8 do 7,2 m, przy średniej wysokości ściany 6 m. W otworach strzałowych zastosowano ładunki dzielone inicjowane od dołu zapalnikami nieelektrycznymi. Dopuszczalna wielkość ładunku całkowitego w strefie, gdzie wykonywano roboty strzałowe, została określona w dokumentacji strzałowej na 288 kg. Otwory rozmieszczone były w jednym szeregu w odległości wynoszącej od 3,0 do 3,2 m. Średni zabiór wyniósł od 3,5 do 3,6 m, długość przybitki od 2,6 do 2,9 m, długość przesypki (przybitki pośredniej) wynosiła 2,0 m. W miejscu wykonywania robót strzałowych stwierdzono występowanie zaburzeń geologicznych w postaci przerostów gliny.

Fragmenty odłamków skalnych o wymiarach około: 100 x 100 mm; 100 x 50 mm wraz z pomniejszymi, uległy przemieszczeniu na odległość ok. 220÷240 m od miejsca wykonywania robót strzałowych i ok. 145÷165 m poza wyznaczoną strefę rozrzutu. W wyniku zdarzenia uszkodzone zostało poszycie dachu budynku hali warsztatowo-magazynowej, panel instalacji fotowoltaicznej oraz wierzchnia warstwa fasady powyższego budynku nienależącego do przedsiębiorcy. Nikt nie odniósł obrażeń.

Przyczyny zaistniałego zdarzenia oraz zgodność wykonywanych robót z dokumentacją strzałową, wyjaśniane są przez Okręgowy Urząd Górniczy w Krakowie.

W wyniku przeprowadzonych oględzin Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Krakowie wstrzymał ruch zakładu górniczego w części dotyczącej wykonywania robót strzałowych w stropie poziomu 288, w rejonie północno-wschodnim wyrobiska, w związku z zaistnieniem bezpośredniego zagrożenia dla bezpieczeństwa powszechnego spowodowanego rozrzutem odłamków skalnych poza wyznaczoną strefę rozrzutu w kierunku wschodnim wyrobiska po wykonaniu odstrzału około godziny 13³² w dniu 22 kwietnia  2025 r., do czasu:

1. Przeprowadzenia inwentaryzacji mierniczej: odstrzelonych przodków, śladów i miejsc upadku odłamków skalnych zlokalizowanych w trakcie wizji w rejonie posesji właściciela zgłaszającego zdarzenie, ze szczególnym uwzględnieniem kąta rozrzutu odłamków.
2. Ponownego sprawdzenia prawidłowości przyjętych parametrów robót strzałowych przez uprawnionego rzeczoznawcę ds. ruchu zakładu górniczego w zakresie robót strzałowych wykonywanych w odkrywkowych zakładach górniczych, ze szczególnym uwzględnieniem budowy geologicznej złoża w strefach o obniżonej wytrzymałości (przerosty, spękania, strefy zwietrzenia itp.) oraz wykonania sprawdzającego strzelania doświadczalnego.
3. Ustalenia przez kierownika ruchu zakładu górniczego bezpiecznych zasad i rygorów prowadzenia robót strzałowych w przedmiotowym rejonie z uwzględnieniem wyników ww. sprawdzenia dokonanego przez rzeczoznawcę.

O wynikach przeprowadzonych powyższych czynności kontrolnych należy powiadomić Dyrektora OUG w Krakowie.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Krakowie.