28 11 2023

     Wyższy Urząd Górniczy
            Departament
Warunków Pracy i Szkolenia             Katowice, dnia 7  grudnia 2023 r.

INFORMACJA Nr 11s/2023/EW

w sprawie wypadku zbiorowego, 4 wypadki śmiertelne i 2 powodujące czasową niezdolność do pracy, zaistniałego w dniu 28 listopada 2023 r. około godziny 15⁴⁵, w TAURON Wydobycie S.A. Zakład Górniczy Sobieski w Jaworznie.

Wypadek zaistniał w Chodniku VII, w pokładzie 209 na poziomie 500 m. Pokład 209, o miąższości około 4,6 m i nachyleniu około 50, niemetanowy, niezagrożony tąpaniami, zaliczony został do klasy A zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I stopnia zagrożenia wodnego. Chodnik VII o wysokości od 3,6 m do 4,0 m, szerokości około 4,7 m i długości około 25 m, wykonany został pomiędzy Pochylnią XXa i Pochylnią IX. W wyrobiskach tych poprowadzony był między innymi rurociąg podsadzkowy wykonany z rur z tworzywa sztucznego typu SPE-KTG o długości 6 m i średnicy wewnętrznej 185 mm oraz kształtek do zmiany jego kierunku, a także rurociąg z tworzywa sztucznego do podawania gazów inertnych. Rurociągiem podsadzkowym transportowano materiał do wypełniania i doszczelniania zrobów ściany nr 212-3 w pokładzie 212 oraz Chodnika technologicznego na wybiegu tej ściany.

W dniu 28 listopada 2023 r., na zmianie rozpoczynającej się o godzinie 5³⁰, sztygar oddziałowy oddziału WWP skierował czterech pracowników tego oddziału do usuwania zatoru w rurociągu podsadzkowym zabudowanym w Chodniku VII. Prace te osobiście dozorował sztygar oddziałowy oddziału WWP. Na kolejnej zmianie rozpoczynającej się o godzinie 14⁰⁰ do pomocy tym pracownikom, skierowany został jeden pracownik firmy Spółka Usług Górniczych. W celu usunięcia zatoru w Chodniku VII pracownicy rozkręcili wszystkie śruby na połączeniu kołnierzowym rurociągu podsadzkowego, bezpośrednio za odcinkiem zmiany jego kierunku. W trakcie wykonywania tej czynności rurociąg podsadzkowy był wypełniony wodą na odcinku od Chodnika VII do budynku zmywczego na powierzchni. Około godziny 15⁴⁵ doszło do  gwałtownego wypływu mieszaniny podsadzkowej w miejscu jego rozłączenia oraz do dynamicznego przemieszczenia odcinka trasy rurociągu. Przemieszczający się odcinek rurociągu uderzył 4 pracowników znajdujących się w Chodniku VII i sztygara oddziałowego nadzorującego prace. Uszkodzony został także rurociąg do podawania gazów inertnych. W wyniku uderzenia pięciu pracowników doznało ciężkich obrażeń. Pracownik przebywający wPochylni IX, niezwłocznie powiadomił o zdarzeniu dyspozytora ruchu, który skierował w miejsce wypadku lekarza i dwa dyżurujące zastępy ratownicze. O godzinie 17³⁰, w związku z zaistniałym wypadkiem rozpoczęto prowadzenie akcji ratowniczej. Przybyły na miejsce wypadku lekarz stwierdził zgon 3 pracowników oraz zgon czwartego pracownika podczas jego transportu. Według wstępnej opinii lekarza, przyczyną zgonu czterech pracowników były złamania i amputacje kończyn, złamania czaszki i kręgosłupa oraz ciężkie urazy wielonarządowe. 

Pozostali dwaj pracownicy zostali wytransportowani na powierzchnię i udzielono im pomocy lekarskiej w punkcie opatrunkowym. U jednego z nich lekarz stwierdził uraz głowy i możliwe obrażenia wewnętrzne, drugi doznał ciężkiego stresu i zaburzeń adaptacyjnych, bez urazów fizycznych. Pracownicy ci zostali przewiezieni do Szpitala Powiatowego w Chrzanowie i Szpitala Wielospecjalistycznego w Jaworznie. 

Akcję ratowniczą zakończono o godzinie 20³⁵.  

Według wstępnych ustaleń przyczyną wypadku było: uderzenie pracowników dynamiczne  przemieszczającym się odcinkiem rurociągu podsadzkowego wykonanego z rur z tworzywa sztucznego typu SPE-KTG, w następstwie gwałtownego wypływu mieszaniny podsadzkowej z rozłączonego rurociągu.

W związku z zaistniałym zdarzeniem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Katowicach wydał decyzje, w których nakazał:

1. wstrzymać eksploatację rurociągu podsadzkowego wykonanego z rur typu SPE-KTG, zabudowanego w Chodniku VII w pokładzie 209 na poziomie 500m, do czasu jego udrożnienia i zabudowania zgodnie z ustaleniami dokumentacji techniczno - ruchowej oraz dokonania jego odbioru technicznego przez komisję w składzie powołanym przez kierownika ruchu zakładu górniczego;
2. wstrzymać eksploatację rurociągu z tworzywa sztucznego o średnicy około 90mm, służącego do przesyłania gazów inertnych zabudowanego między innymi w Pochylni IX, Chodniku VII i Pochylni XXa, w pokładzie 209, na poziomie 500m do czasu wymiany uszkodzonych odcinków oraz dokonania jego odbioru technicznego przez komisję w składzie powołanym przez kierownika ruchu zakładu górniczego;
3. zabezpieczyć odcinki rurociągu podsadzkowego wykonanego z rur typu SPE-KTG o średnicy wewnętrznej 185mm i rurociągu z tworzywa sztucznego o średnicy około 90mm, zabudowane w Chodniku VII  na odcinku pomiędzy Pochylnią IX i Pochylnią XXa oraz narzędzia, hełmy, lampy osobiste i aparaty ucieczkowe znajdujące się w rejonie miejsca wypadku;
4. dokonać inwentaryzacji w sposób ustalony przez kierownika ruchu zakładu górniczego śrub oraz nakrętek służących do połączenia kołnierzy odcinków rurociągu podsadzkowego wykonanego z rur typu SPE-KTG o średnicy wewnętrznej 185 mm, zabudowanych w Chodniku VII i skrzyżowaniach tego chodnika z Pochylnią IX oraz Pochylnią XXa;
5. bezzwłocznie przeprowadzić dodatkowe szkolenie pracowników zatrudnionych do prac związanych z obsługą rurociągów podsadzkowych w ruchu zakładu górniczego w zakresie bezpiecznych metod usuwania korków w tych rurociągach;
6. zapoznać pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego z okolicznościami wypadku zbiorowego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.