29 01 2016

Wyższy Urząd Górniczy

Departament Górnictwa

Otworowego i Wiertnictwa

Katowice, dnia 1 lutego 2016 r.

INFORMACJA Nr 3/2016/EW

o wypadku zbiorowym (jeden wypadek ciężki i dwa wypadki lekkie) spowodowanym odprężeniem wywołanym wstrząsem górotworu o energii 2,2 x 10⁶J, zaistniałym w dniu 29 stycznia 2016 r. o godzinie 2¹⁴, w polu eksploatacyjnym XXV/2 oddziału G-14, w KGHM POLSKA MIEDŹ SA Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w Polkowicach

Wypadek zbiorowy (jeden wypadek ciężki i dwa wypadki lekkie) spowodowany odprężeniem wywołanym wstrząsem górotworu o energii 2,2 x 10⁶ J, miał miejsce w wyrobiskach lewego skrzydła pola eksploatacyjnego XXV/2 oddziału G-14. W rejonie pola XXV/2 złoże występuje w formie pseudopokładu o rozciągłości NW-SE i upadzie 2-5° ku NE. Utwory złożowe stanowią dolnocechsztyńskie dolomity i łupki oraz jasnoszare piaskowce czerwonego spągowca. Miąższość złoża bilansowego waha się od 0 do 3,4 m (średnio 2,3 m) i charakteryzuje się dużą zmiennością. Złoże zostało zaliczone do drugiego stopnia zagrożenia tąpaniami i pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Dla potrzeb klasyfikacji tąpaniowej skały stropu zostały zaliczone do klasy III, a skały spągu do klasy II. Średnia wytrzymałość na ściskanie wynosiła: dla skał stropowych 146,9 MPa, furty złożowej 82,1 MPa, a dla skał spągowych 48,4 MPa. Eksploatację w polu XXV/2 prowadzono na głębokości 1120 m, systemem komorowo-filarowym z upodatnieniem złoża i dodatkową ochroną stropu R-UO, frontem o długości 440 m z otwarciem przestrzeni roboczej 50÷200 m. Dla robót eksploatacyjnych opracowane zostały: projekt techniczny eksploatacji oraz projekt szczegółowy ze stycznia 2016 r. Rozcinka calizny prowadzona była komorami i pasami o szerokości około 7 m przy stropie i wysokości zgodnej z nakazaną furtą eksploatacyjną. Zasadnicze wymiary filarów, w osiach komór i pasów, wynosiły 14 x 18 m - do wysokości pasa P-15 na lewym skrzydle i pasa P-16 na skrzydle prawym. W polu XXV/2, podczas odtwarzania linii frontu od pasa P-16 została zmieniona geometria wycinanych filarów dla docelowego uzyskania rozstawu osi pasów i komór wynoszącego 14 m. Dla prowadzonych robót KRZG ustanowił strefę szczególnego zagrożenia tąpaniami obejmującą swym zasięgiem wyrobiska i część złoża zawartą pomiędzy zrobami pola XXV/1 i komorą K-11 włącznie, od pasa P-14 do wysokości pasa P-24 włącznie; z ograniczeniem zatrudnienia do ośmiu osób. Stropy wyrobisk eksploatacyjnych były zabezpieczane obudową kotwiową wklejaną o długości żerdzi 1,8 m, w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m.

W dniu 29.01.2016 r. o godzinie 2¹⁴ w polu XXV/2 oddziału G-14, wystąpił wstrząs górotworu o energii 2,2x10⁶J, którego ognisko zlokalizowano w wyrobiskach lewego skrzydła w rejonie skrzyżowania komory K-3 i pasa P-13, po którym został wstrzymany ruch ludzi i maszyn.

W wyniku oddziaływania skutków wstrząsu wypadkom uległo trzech pracowników przebywających w wyrobiskach pola: górnik-operator wozu kotwiącego (SWK) nr zakładowy 276 w rejonie pasa P-16 przy komorze K-3; górnik-operator samojezdnego wozu wiercącego (SWW) nr zakładowy 224 w pasie P-17 z komory K-1 i elektromonter w pasie P-13 z komory K-1. Według opinii lekarskich ze szpitali poszkodowani doznali następujących obrażeń:

górnik-operator SWK – uraz wielonarządowy, uraz głowy, klatki piersiowej - liczne złamania żeber, kończyny górnej lewej, odma płuca prawego, krwiak płucny lewy – wypadek ciężki;
górnik-operator SWW – liczne potłuczenia całego ciała;
elektromonter - stłuczenia odcinka L-S – wypadek lekki.

Poszkodowani pracownicy, w wyniku akcji ratowniczej prowadzonej z udziałem ratowników z JRGH w Sobinie, polegającej na ręcznym usuwaniu zalegających na poszkodowanych górnikach-operatorach brył skalnych, zostali uwolnieni i wytransportowani z zagrożonego rejonu. Po zdarzeniu w dniu 29.01.2016 r. na zmianie I, wypadek lekki związany z oddziaływaniem podmuchu po wstrząsie zgłosił elektromonter, którego po zaopatrzeniu odwieziono do domu.

Przyczyną wypadków było dynamiczne oddziaływanie skutków wstrząsu na poszkodowanych.

W dniu 29.01.2016 r. na zm. I, OUG we Wrocławiu przeprowadził oględziny wyrobisk objętych skutkami wstrząsu, w których wyniku stwierdzono:

urobienie na głębokość do 0,3 m prawego ociosu w komorze K-1, od pasa P-14 do P-15 oraz lewego naroża ociosu w pasie P-17 z komory K-1,
obsypania ociosów w pasie P-15, od komory K-7 do K-5, w pasie P-16 od K-1 do K-3 oraz prawego ociosu w komorze K-1, od pasa P-15 do P-17.
uszkodzone maszyny: SWK nr zakładowy 276, w pasie P-16 przy komorze K-3 oraz SWW nr zakładowy 224 w pasie P-17 z komory K-1.

Na podstawie oceny stanu wyrobisk i ich obudowy oraz skutków wstrząsu, podczas oględzin, zjawisko zakwalifikowano jako odprężenie.

Przyczyną odprężenia był samoistny wstrząs górotworu energii 2,2 x 10⁶J.

Po przeprowadzonych oględzinach, w związku z zaistniałym zdarzeniem, Dyrektor OUG we Wrocławiu wydał decyzję, w której wstrzymał:

1. Ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Rudna” w Polkowicach, w części dotyczącej prowadzenia eksploatacji w polu XXV/2 oddziału G-14, do czasu:

a. usunięcia skutków odprężenia, w zakresie i na zasadach ustalonych przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego, w tym wyprowadzenia uwięzionych w wyrobiskach maszyn samojezdnych,

b. przeprowadzenia kontroli stanu wyrobisk i ich obudowy,

c. dokonania przez Kopalniany Zespół ds. Tąpań i Zawałów analizy i oceny sytuacji geologiczno-górniczej, stanu zagrożenia tąpaniami i przyjętej profilaktyki tąpaniowej w polu XXV/2 z uwzględnieniem zaistniałego odprężenia i ustalenia zasad dalszego prowadzenia ruchu w tym rejonie.

2. Ruch samojezdnych maszyn górniczych uwięzionych w wyrobiskach pola XXV/2, tj. samojezdnego wozu kotwiącego o numerze kopalnianym 276 oraz samojezdnego wozu wiertniczego o numerze zakładowym 224, do czasu usunięcia ich uszkodzeń zaistniałych w związku z odprężeniem, doprowadzenia ich do stanu zgodnego z dokumentacją techniczno-ruchową oraz uzyskania zezwolenia Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego na ponowne oddanie ich do ruchu.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG we Wrocławiu.