30 05 2016
Wyższy Urząd Górniczy
Departament Górnictwa
Otworowego i Wiertnictwa
Katowice, dnia 12 lipca 2016 r.
INFORMACJA Nr 6/2016 śm./EW
w sprawie zawału i wypadku śmiertelnego, zaistniałych w dniu 30 maja 2016r. o godzinie 1636 w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego „Budryk” w Ornontowicach. Wypadkowi śmiertelnemu uległ górnik oddziału G-3, lat 33, zatrudniony w kopalni 6 lat.
Zawał i wypadek śmiertelny zaistniały w ścianie Cz-2a w pokładzie 364/2 na poziomie 1050 m. Pokład 364/2 o grubości od 1,7m do 2,7m i nachyleniu od 2° do 12°, niezagrożony tąpaniami zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego oraz I stopnia zagrożenia wodnego.
Ścianę Cz-2a o długości około 250 m i wysokości od 1,7 m do 2,7 m, eksploatowano systemem podłużnym z zawałem stropu pomiędzy chodnikami Cz-1 i Cz-2. Ściana wyposażona została w 156 sekcji liniowych typu BW 13/29 POz i 6 sekcji skrajnych typu BW 13/29 POz/S, z których 4 zabudowane były przy chodniku Cz-1 (nadścianowym). Urabianie w ścianie Cz-2a prowadzono kombajnem typu JOY 4SL20, współpracującym z przenośnikiem zgrzebłowym typu Rybnik-850. Od uruchomienia w dniu 28 września 2015r. do dnia 30 maja 2016r. ściana Cz-2a uzyskała postęp 1006 m. Do zakończenia jej biegu pozostało około 119 m.
W dniu 30 maja 2015r. na zmianie „B” sztygar zmianowy oddziału G-3 skierował do eksploatacji ścianą Cz-2a w pokładzie 364/2 zespół 13 pracowników, w tym 2 górników do zabudowy skrzyżowania ściany przy chodniku Cz-1. W ścianie Cz-2a na odcinku od sekcji obudowy zmechanizowanej nr 158 do nr 162, nad i za obudową, występowała pustka na wysokość do około 2 m. Na tym odcinku, odległość pomiędzy frontem ściany i pełnym zawałem skał stropowych wynosiła do około 16 m. Roboty rozpoczęto od przesunięcia napędu pomocniczego przenośnika ścianowego przy chodniku Cz-1. Następnie uruchomiono kombajn i przystąpiono do czyszczenia jego ścieżki na odcinku od sekcji nr 140 do napędu pomocniczego przy chodniku Cz-1. Po zakończeniu czyszczenia kombajn zatrzymano w rejonie sekcji nr 158. W ścianie Cz-2a w rejonie skrzyżowania z chodnikiem Cz-1 w pokładzie 364/2 na stropnicach sekcji między innymi o nr 161 układana była wykładka z drewna, która częściowo zrzucona została po przejechaniu kombajnu. Jeden z górników zatrudniony przy zabudowie skrzyżowania ściany z chodnikiem Cz-1, wszedł na trasę przenośnika ścianowego w rejonie sekcji nr 161, prawdopodobnie w celu usunięcia zalegającego drewna. W tym czasie nastąpił zawał skał stropowych, który swym zasięgiem objął między innymi sekcję obudowy zmechanizowanej nr 161. Dynamiczne oddziaływanie brył skalnych spowodowało utratę stabilności obudowy, a przemieszczająca się stropnica zasadnicza sekcji nr 161 docisnęła górnika do elementów konstrukcji przenośnika ścianowego. Powstały zawał spowodował ograniczenie ilości przepływającego powietrza przez ścianę z wymaganych 1200 m3/min do 700 m3/min.
Do uwalniania poszkodowanego przystąpili pracownicy oddziału G-3 zatrudnieni w ścianie Cz-2a, a następnie ratownicy dwóch dyżurujących zastępów ratowniczych. O godzinie 1845, po uwolnieniu poszkodowanego, będący na miejscu zdarzenia lekarz stwierdził zgon górnika, w następstwie urazu wielonarządowego i zmiażdżenia klatki piersiowej.
Przyczyną zawału w ścianie Cz-2a w pokładzie 364/2 była utrata stabilności i podporności sekcji obudowy zmechanizowanej na odcinku od sekcji nr 158 do sekcji nr 162, wskutek pozostawionej pustki nad i za tymi sekcjami.
Przyczyną wypadku śmiertelnego było przyciśnięcie górnika stropnicą zasadniczą sekcji obudowy zmechanizowanej o nr 161 do konstrukcji przenośnika ścianowego, wskutek zawału skał stropowych.
W związku z zaistniałym wypadkiem Dyrektor OUG w Gliwicach nakazał:
I. Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej eksploatacji pokładu 364/2 ścianą Cz-2a do czasu:
1/ usunięcia skutków zawału w ścianie Cz-2a w pokładzie 364/2 w oparciu o szczegółową technologię zatwierdzoną przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego,
2/ oceny stanu technicznego sekcji obudowy zmechanizowanej typu BW 13/29 POz/S nr 159, 160, 161 i 162 oraz BW 13/29 POz nr 158 objętych skutkami zawału w ścianie Cz-2a w pokładzie 364/2 w aspekcie zachowania przez te sekcje parametrów pracy zgodnych z dokumentacją techniczno-ruchową producenta,
3/ wypełnienia pustki nad i za obudową w ścianie Cz-2a na odcinku od sekcji obudowy zmechanizowanej nr 158 do chodnika Cz-1 w pokładzie 364/2 w sposób zapewniającą prawidłową stabilność i podporność obudowy, w oparciu o technologię zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
4/ przywrócenia funkcjonalności chodnika Cz-1 na długości 22 m obejmującej skrzyżowanie ze ścianą Cz-2a w pokładzie 364/2, a w szczególności zapewnienia prawidłowej podporności i stabilności obudowy chodnikowej oraz wysokości tego wyrobiska.
II. Przeprowadzić kontrolę zabudowy sekcji obudowy zmechanizowanej w ścianach, ze szczególnym uwzględnieniem zachowania jej prawidłowej stabilności i podporności w aspekcie utrzymywania dopuszczalnej odległości pomiędzy linią zawału a frontem ściany, w oparciu o szczegółowe ustalenia Kierownika Działu Górniczego i Kierownika Działu Energomechanicznego, zatwierdzone przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego.
III. Omówić okoliczności zaistniałego zawału i wypadku śmiertelnego z pracownikami zatrudnianymi w rejonie wyrobisk eksploatacyjnych oraz drążonych wyrobisk korytarzowych.
Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.