4.09.2012

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy
OWP-22/gg-105/2012

Katowice, dnia 7.09.2012 r.

I N F O R M A C J A Nr 23/2012 śm./EW

w sprawie wypadku zbiorowego (jeden śmiertelny i jeden lekki), zaistniałego w dniu 4.09.2012 r. ok. godz. 3⁵⁰ w KHW S.A. KWK „Murcki-Staszic” w Katowicach Ruch „Staszic”, w przekopie wentylacyjnym poz. 765m, któremu ulegli:
- górnik przodowy, zatrudniony w oddziale PPD-1 – wypadek śmiertelny,
- górnik, zatrudniony w oddziale PPD-1 – wypadek lekki.

Wypadek zaistniał w oddziale PPD-1, w przodku przebudowy prowadzonej w przekopie wentylacyjnym poz. 765 m, w odległości około 21 m na południe od skrzyżowania z upadową do poz. 765.

Przekop wentylacyjny poz. 765 m (wyrobisko kamienne) przebudowywano w kierunku południowym, stawiając nową obudowę typu ŁP8/V29/A pod starymi odrzwiami z kształtowników TH. Nowa obudowa stabilizowana była rozporami stalowymi typu „G” w ilości 9 sztuk oraz dodatkowo trzema rzędami podciągów stalowych o profilu „V”, zabudowanych do łuków stropnicowych. Do dnia 3.09.2012 r. przebudowano około 21 m wyrobiska. Na przebudowanym odcinku, na pierwszych 16 metrach, odrzwia obudowy stawiane były co 1,0 m, a na pozostałym odcinku co 0,5 m. Opinka stropu i ociosów wykonana była z okładzin betonitowych, ułożonych po stronie ociosów na „płask”, natomiast w części stropowej rębem. Przed czołem przebudowy występowała pusta przestrzeń, o wymiarach długość około 6 m, szerokość około 7 m, wysokość około 5 m, powstała z dotychczas niewyjaśnionych przyczyn. W przestrzeni tej, w całym przekroju, do wysokości około 4m zalegał rumosz skalny utworzony między innymi z brył o wymiarach dochodzących do 1,5 m x 1,0 m x 1 m. Na długości czterech ostatnio zabudowanych odrzwi, ok. 2 m nad obudową, na odcinku ok. 1,2 m po obwodzie łuku stropnicowego brak było opinki, a pomiędzy wyłomem a łukami stropnicowymi, brak było wykładki. Roboty górnicze, związane z przebudową, prowadzone były na podstawie technologii zatwierdzonej przez kierownika ruchu zakładu górniczego, której ustalenia były nieadekwatne do występujących warunków lokalnych, między innymi przez to, że nie określono w niej szczegółowo zasad prowadzenia robót w przypadku wystąpienia pogorszonych warunków górniczo-geologicznych, o wyżej opisanym zakresie.

W dniu 3.09.2012 r. na zmianie D, rozpoczynającej się o godzinie 24⁰⁰, sztygar zmianowy oddziału przewozowego PPD-1 skierował 5 pracowników do prac związanych z kontynuacją przebudowy przekopu wentylacyjnego poz. 765 m. Zadaniem zespołu było wypełnianie pustej przestrzeni pomiędzy ostatnio zabudowanymi odrzwiami, a wyłomem wyrobiska. W celu wykonania zadania dwóch górników, w tym przodowy, weszło na łuki stropnicowe ostatnio zabudowanych odrzwi gdzie, stojąc na prowizorycznie wykonanej „podłodze” z desek, kontynuowali budowę kasztu drewnianego wypełniającego pustą przestrzeń za obudową. W dniu 4.09.2012 r., około godziny 3⁵⁰, podczas wykonywania powyższych prac z niezabezpieczonego stropu wyrobiska, odspoiły się bryły skalne, które uderzyły dwóch górników, przebywających na stropnicach odrzwi obudowy przekopu, w następstwie czego górnik przodowy doznał urazu głowy oraz urazu wielonarządowego ze skutkiem śmiertelnym, stwierdzonym przez lekarza o godzinie 4³⁰. Drugi górnik doznał urazów głowy, żuchwy i klatki piersiowej, które wg wstępnej opinii lekarskiej zakwalifikowano jako wypadek lekki.

Wg wstępnych ustaleń, przyczyną wypadku zbiorowego (jeden śmiertelny i jeden lekki), było uderzenie dwóch górników, przebywających pod niezabezpieczonym stropem, odspojonymi od niego bryłami skalnymi.

W związku z zaistniałym wypadkiem zbiorowym, Dyrektor OUG w Katowicach nakazał:

Wstrzymać ruch zakładu górniczego w części dotyczącej dalszego prowadzenia robót górniczych i ruchu załogi w strefie zagrożenia powstałego w związku z obwałem skał stropowych, w rejonie przebudowy przekopu wentylacyjnego na poziomie 765 m, za wyjątkiem prac zabezpieczających, na warunkach szczegółowo określonych przez Kierownika ruchu zakładu górniczego i przy stałym bezpośrednim nadzorze wyznaczonej przez niego osoby wyższego dozoru ruchu górniczego.
Ponownie przeanalizować warunki górniczo-geologiczne w rejonie zaistniałego obwału skał stropowych i wypadku zbiorowego, w aspekcie możliwości bezpiecznej kontynuacji robót górniczych w zagrożonej strefie.
W sytuacji gdy w oparciu o powyższą analizę Kierownik ruchu zakładu górniczego uzna, że jest możliwość bezpiecznego kontynuowania robót górniczych w przedmiotowym rejonie, przed ich rozpoczęciem należy uzyskać opinię właściwych połączonych kopalnianych zespołów opiniodawczych oraz zweryfikować technologię wykonania przebudowy, w której należy szczegółowo określić:
a) sposób zabezpieczenia „otwartej” przestrzeni – niezabezpieczonego wyłomu w rejonie przebudowy, przed dalszym obrywaniem się skał,
b) sposób usunięcia nagromadzonych, w rejonie przebudowy brył skalnych,
c) technologiczne etapy i sposób wykonywania poszczególnych czynności związanych
z przebudową wyrobiska wraz z graficznym przedstawieniem tych ustaleń,
d) wyposażenie sprzętowe, niezbędne do bezpiecznego prowadzenia robót,
e) obłożenie robót pracownikami o odpowiednich kwalifikacjach i doświadczeniu,
f) zapewnienie bezpośredniego nadzoru nad prowadzonymi robotami przez osoby wyższego dozoru ruchu, o specjalności górniczej.
Bezzwłocznie:
a) przeszkolić zainteresowanych pracowników o zasadach bezpiecznego wykonywania przebudów wyrobisk korytarzowych,
b) z okolicznościami wypadku zbiorowego zapoznać pracowników zatrudnionych w ruchu zakładu górniczego.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Katowicach.