22 08 2023

         Wyższy Urząd Górniczy
                 Departament
      Warunków Pracy i Szkolenia                         Katowice, dnia 10 listopada 2023 r.

INFORMACJA Nr 32/2023/EW

w sprawie wypadku ciężkiego, zaistniałego w dniu 22 sierpnia 2023 r. około godziny 11⁴⁰ w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. KWK „Budryk” w Ornontowicach, któremu uległ nadsztygar mechaniczny p/z - kierownik oddziału MD-3.

Wypadek zaistniał w chodniku Cz-3 badawczym w pokładzie 405/1 na poziomie 1290, na stanowisku montażowym sekcji obudowy zmechanizowanej.

Pokład 405/1 zaliczony został do IV kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego.

W chodniku Cz-3 badawczym w pokładzie 405/1 wykonanym w obudowie ŁPP-11/V36/4/A o rozstawie 0,8 m, w odległości 52,7 m na wschód od przecinki badawczej Cz-3a, znajdowało się stanowisko montażowe sekcji obudowy zmechanizowanej typu BW-24/44-POz; BW-24/44-POz/P; BW-24/44-POz/S. Wysokość wyrobiska w tym miejscu wynosiła 5 m, szerokość 5,6 m, nachylenie podłużne około 2^o, a poprzeczne wynosiło 0^o. Obudowa chodnika w rejonie stanowiska montażowego była wzmocniona dwoma podciągami stalowymi, wykonanymi z prostek SPPK o profilu V29, przykotwionymi w każdym polu kotwami strunowymi o długości 7 m. 

Stanowisko montażowe o długości 18 m składało się z hydraulicznej belki transportowej HPM TDS 6/10-1,5 połączonej z ciągnikiem spalinowym kolejki podwieszonej DZ-80 i dwóch par blach stalowych ułożonych na spągu o wymiarach 3 m x 2 m po stronie północnej wyrobiska. Na blachach montowana była sekcja obudowy zmechanizowanej przy pomocy dwóch wciągarek hydraulicznych sterowanych sterownikiem HPV TDS, będących wyposażeniem hydraulicznej belki transportowej i zasilanych z układu hydraulicznego ciągnika spalinowego DZ-80. Wzdłuż stanowiska montażowego, po stronie południowej chodnika została wykonana pobierka spągu na głębokość około 0,7 m poniżej blach stalowych. Stanowisko montażowe było oświetlone przy pomocy 5 sztuk lamp typu LOP-06ID/1.8 oraz 3 sztuk lamp typu ŚWIT-14/230. Elementy sekcji obudowy zmechanizowanej dostarczane były na stanowisko montażowe przy użyciu kolejki podwieszonej.

W dniu 22 sierpnia 2023 r. na zmianie A rozpoczynającej się o godzinie 6⁰⁰ do prac związanych z montażem pierwszej sekcji obudowy zmechanizowanej typu BW-24/44-POz pod nadzorem nadsztygara mechanicznego p/z - kierownika oddziału MD-3, zostało skierowanych dwóch ślusarzy z oddziału MD-3 i jeden górnik operator kolejki podwieszonej z oddziału GKT. Po przybyciu na miejsce montażu zespół przystąpił do połączenia układu przesuwnego ze spągnicą oraz układu lemniskatowego z osłoną odzawałową. Następnie połączyli osłonę odzawałową z układem lemniskatowym do spągnicy, po czym przystąpili do transportu i montażu prawego stojaka hydraulicznego. Do uchwytów transportowych ww. stojaka, za pomocą dwóch zamków 18x64 C, zamocowany został łańcuch o średnicy 18 mm, o który zaczepiono hak ze zbloczem TDS będący elementem hydraulicznej belki transportowej i podniesiono stojak. W celu odciągnięcia stojaka i nakierowania go nad gniazdo spągnicy zastosowano wciągnik ręczny WKŁ-3,0 (BKS). Podczas opuszczania stojaka do gniazda spągnicy, około godziny 11⁴⁰, nastąpiło wypięcie się haka i przemieszczenie się stojaka w stronę ociosu południowego. Przemieszczający się stojak uderzył i docisnął lewą nogę nadzorującego te prace nadsztygara-kierownika oddziału MD-3do spągu.

Pierwszej pomocy poszkodowanemu udzielili zatrudnieni w rejonie współpracownicy. Po udzieleniu pierwszej pomocy poszkodowanemu przewieziono go kolejką podwieszoną z zestawem sanitarnym na podszybie szybu VI, gdzie pomocy udzielił mu lekarz. Po wyjeździe na powierzchnię poszkodowany został przewieziony karetką pogotowania do Szpitala Wielospecjalistycznego Sp. z o.o. w Gliwicach.

Przyczyną wypadku ciężkiego było uderzenie i dociśnięcie lewej nogi nadsztygara - kierownika oddziału MD-3  przemieszczającym się stojakiem hydraulicznym do spągu.

Do wypadku przyczyniło się:

• przebywanie nadsztygara w miejscu niezabezpieczonym,
• tolerowanie przez przodowego niebezpiecznych metod pracy, tj. przebywania nadsztygara w miejscu niezabezpieczonym, obsługi wciągarki z miejsca bez widoczności na opuszczany stojak,
• brak szczegółowych ustaleń w obowiązującej instrukcji w zakresie sposobu przemieszczania montowanych elementów sekcji od osi trasy kolejki podwieszanej oraz narzędzi/urządzeń wykorzystywanych do ich przemieszczania.

W związku z wypadkiem Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Rybniku wstrzymał ruch zakładu górniczego w części dotyczącej:

1. eksploatacji miejsca montażu sekcji obudowy zmechanizowanej typu BW-24/44-POz; BW-24/44-POz/P; BW-24/44-POz/S w chodniku Cz-3 badawczy pokł. 405/1 na poziomie 1290. Wznowienie eksploatacji zatrzymanego miejsca montażowego uwarunkował ustabilizowaniem i prawidłowym zakotwieniem płyt stalowych ułożonych na spągu, na których montowane były sekcje obudowy zmechanizowanej;
2. eksploatację hydraulicznej belki transportowej typu HPM TDS 6/10-1,5 będącej elementem kolejki DZ-80 nr kopalniany 16 zlokalizowanej w chodniku Cz-3 badawczym w pokł. 405/1 na poziomie 1290. Wznowienie ruchu w przedmiotowej części uwarunkował usunięciem nieszczelności w układzie hydraulicznym sterownika HPV TDS oraz uzupełnieniem jego osłony. 

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Rybniku.