24.05.2008

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Warunków Pracy

Katowice, dnia 28.05.2008 r.

I N F O R M A C J A Nr 32/2008/EW

w sprawie niebezpiecznego zdarzenia - osuwiska na zboczu ruchomym Odkrywki Adamów zaistniałego w dniu 24.05.2008 r. o godz. 0¹⁴ w Kopalni Węgla Brunatnego „Adamów” S. A. w Turku.

Zdarzenie nastąpiło na zmianie III o godz. 0¹⁴ w rejonie stacji zwrotnej przenośnika taśmowego F-1 na II piętrze nadkładowym urabianym przez koparkę KWK – 1500s/II.
Koparka pracowała na stropie odsłoniętego złoża węgla brunatnego na rzędnej 68,6 m n.p.m. W trakcie prowadzenia prac, polegających na zdejmowaniu nadkładu II piętra o wysokości do 12 m, w rejonie kontaktu utworów zwałowanych w latach 60-tych XX wieku z gruntem rodzimym nastąpił wypływ kurzawki ze skarpy zwałowej, który spowodował osunięcie mas ziemnych urabianej skarpy. Osuniecie nastąpiło na długości ok. 140 m. Kubaturę osuwiska obliczono na 44,3 tys. m³. Skarpa w miejscu osuwiska zbudowana jest w całości z wcześniej zwałowanego gruntu o niejednorodnej litologii, ze znacznym udziałem frakcji iłowej.
Po zauważeniu przez przodowego niedużego wypływu wody ze skarpy nakazano wycofanie koparki. W trakcie wycofywania koparki, po przemieszczeniu jej o ok. 10 m, nastąpił zanik napięcia 6 kV spowodowany uszkodzeniem kabla zasilającego. W wyniku osunięcia nastąpiło przysypanie koparki KWK -1500s /II od strony skarpy do wysokości podestów obrotu głównego. Osunięte masy ziemne oparły się o pojazdy koparki i częściowo wypełniły przestrzeń pomiędzy nimi. Organ urabiający został przysypany do wysokości ok. 1/3 średnicy koła. Kabina operatora oraz mechanizm koła urabiającego nie zostały objęte masami osuwiska i, znajdowały się ponad jego powierzchnią. Konstrukcja koparki nie została uszkodzona.

Przyczyną osuwiska było nacięcie strefy zawodnionej w gruntach nasypowych o niekorzystnych parametrach litologicznych i hydrogeologicznych.

W związku z osuwiskiem Kierownik Ruchu Zakładu Górniczego powołał sztab akcji ratowniczej, który opracował Plan Likwidacji Zagrożenia i nakazał m.in.:

1. Wyznaczyć strefę zagrożenia i ją oznakować.
2. Wykonać pomiary geodezyjne i mapę osuwiska oraz dokumentację geologiczną strefy zagrożenia.
3. Przywrócić zasilanie nadwozia koparki KWK-1500s/II napięciem 6 kV w celu uruchomienia m.in. koła czerpakowego.
4. Dokonać szczegółowej kontroli stanu koparki.
5. Po uruchomieniu rozpocząć wybieranie obsuwu koparką ukierunkowując przemieszczanie mas ziemnych poza obrys koparki.
6. Po odciążeniu obsuwu, przy użyciu koła urabiającego koparki, włączyć do uwalniania maszyny sprzęt pomocniczy.

W dniu 25.05.2008 r. ok. godz. 20⁰⁰ po odkopaniu uruchomiono pojazdy koparki i wycofano ją na bezpieczną odległość tj. 50 m od stopy osuwiska.
Koparka zostanie poddana szczegółowym oględzinom w celu ustalenia uszkodzeń oraz całościowego stanu technicznego. Ponowne dopuszczenie koparki nastąpi po odbiorze przez komisję powołana przez KRZG.
Wstępnie ustalono, ze uszkodzeniu uległy: podesty, schody, osłony silników i hamulców napędu pojazdu, oprawy oświetleniowe, przewody zasilania silnika i oświetlenia, przyciski wyłączenia awaryjnego pojazdu.

Dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Poznaniu wystąpił do KRZG o zwołanie w trybie pilnym posiedzenia zespołu zagrożeń naturalnych.

Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Poznaniu.